این یک اختلال نورولوژیکی است. شناخت اندکی از این اختلال وجود دارد. مبتلایان به اختلال در انجام دادن حرکات خاص مشکل دارند. عضلات مبتلایان مشکل خاصی ندارند. طبیعی هستند. شکل خفیفتر را دیس پراکسیا میگویند. این مشکل در اشکال متنوعی مشاهده میشود.
برای دریافت ارزیابی و مشاورات لازم می توانید با متخصصان گفتار درمانی و کاردرمانی یاشام مشورت نمایید با ما تماس بگیرید
یک نوع آن دهانی صورتی است. مبتلایان دهانی صورتی نمیتوانند حرکات خاصی را با عضلات دهان و صورت خود انجام بدهند. طور ارادی لبهای خود را نمی لیسند. بطور ارادی نمیتوانند فوت کنند. در نوع دیگری از این اختلال فرد در انجام حرکات ارادی دست و پا مشکل دارد. در آپراکسی گفتار انجام حرکات ارادی با دهان و زبان مشکل است. در این پدیده فرد تمایل به حرف زدن دارد. عضلات دهان و زبان فرد مشکلی ندارد.
انواع آپراکسی گفتار:
دو نوع آپراکسی گفتار وجود دارد. رشدی، اکتسابی. نوع اکتسابی: در هر سنی رخ میدهد و بزرگسالان نیز مبتلا شوند و روی تواناییهای گفتار سازی فرد تاثیر میگذارد. نوع رشدی:نوع رشدی آن آپراکسی کودکی گفتار نامیده میشود. از بدو تولد وجود دارد. شکل دادن صداها و کلمات کودک تحت تاثیر قرار میگیرد. فرد مبتلا به نوع رشدی گفتار درک گفتار خوبی دارد. دربیان آنچه را درک کرده، را نمی تواند بیان نماید.
اکثر مبتلایان با درمان مناسب و درست گفتاری، بهبود زیادی می یابند. این اختلالات با ارزیابی های ویژه قابل تشخیص میباشند. بطور خلاصه میتوان گفت که اختلال مربوط به حرکات آموخته شده است. به واسطه ی فلجی ضعف وع دم هماهنگی بوجود نمی آید.
نمی توان آن را ناشی از فقدان حسی، نقص درکی یا عدم توجه به دستورات به حساب آورد. گشویند آنرا اختلال دربرنامه ریزی حرکتی تعریف کرده است. اختلال در اجرای ارادی اعمال حرکتی یادگرفته شده است ،که به علت آسیب درنواحی ارتباطی حرکتی و راههای ارتباطی ایجاد میشود. ژسچرهای اتوماتیک سالم هستند.
اتیولوژی و علت شناسی آپراکسی
برنامه ریزی حرکتی گفتار:
برای متوجه شدن اتیولوژی و علت شناسی آپراکسی باید بتوانیم نحوه برنامه ریزی حرکتی گفتار را متوجه شویم. برنامه ریزی و طراحی ناخودآگاه برای توالی حرکات گفتاری به طور قوی به وسیله نواحی Premotor یا Prefrontal انجام میگیرد. به ویژه بوسیله ناحیه ی بروکا و SMA سمت چپ یا نیمکره ی برتر انجام میشود. ناحیه ی بروکا به حرکات متوالی و همزمان کمک میکند.
مدل عصبی تولید هجا
گوئیتر و همکاران نوعی مدل عصبی برای تولید هجا مطرح می کنند که شامل قشرپیش حرکتی شکمی است. این ناحیه در اطراف شیار پیش مرکزی شکمی و نیز ناحیه بروکا قرارگرفته است.
SMA با ناحیه بروکا، کورتکس اولیه حرکتی، عقده قاعده ای وساختارهای سیستم لیمبیک درارتباط است و با فرآیندهای عاطفی وشناختی برانگیزاننده ی فعالیت مرتبط است. درشروع گفتارگزاره ایی وکنترل آن نقش مهمی دارد. آسیب به این نواحی میتواند جز اتیولوژی و علت شناسی آپراکسی محسوب شود.
CT اسکن در آپراکسی:
بررسی CT اسکن این بیماران نشان داد که شکنج پیش مرکزی فوقانی چپ اینسولا در برنامه ریزی حرکتی تولید گفتار درگیر است. این نواحی در برنامه ریزی حرکتی گفتار نقش دارند. آسیب به این نواحی میتواند در اتیولوژی و علت شناسی آپراکسی مطرح باشد. مطالعات طولی درگیری این نواحی در بیماران را مشخص نمود.
اغلب AOS با آفازی بروکا همراه است. گفتار به دلیل آشفتگی و بی ثباتی در توالی و انتخاب حرکات تولیدی دچار نقص است. آپراکسی گفتار و آپراکسی دهانی ممکن است مستقلا یا همراه با هم وجود داشته باشند. ممکن است آپراکسی دهانی منشا آپراکسی گفتار باشد. ازطرفی آپراکسی گفتارمی تواند به شکل خالص ظاهر شود درآفازی بروکای کلاسیک دراغلب موارد با نوعی اختلال زبانی همراه است.
برخی از نورولوژیستها و گفتاردرمانگران آپراکسی گفتاررا شکل خاصی از اختلال کنشی نمدانند. آن ها اعتقاد دارند که عناصر و مؤلفه های آپراکسیک در آفازی بروکا چیزی بیش ازیک مشکل حرکتی است. شواهدکافی هنوزبرای حل این مساله دردست نیست.
آپراکسی خالص گفتار عموما با آسیب لوب فرونتال چپ است. ضایعه در ناحیه بروکا و مناطقی بیش ازلوب فرونتال وجود دارد. چون مناطقی فراتر از ناحیه بروکا نیز در ایجاد علایم گفتارآپراکسیک نقش داشته دارند. لذا نتایج مربوط به محل ضایعه هنوزبه طورقطع مشخص نشده است.
پیش آگهی آپراکسی
پیش آگهی مطلوب در موارد شدید آپراکسی کم است، زمانی پیش آگهی بهترمیشود که آفازی با آپراکسی خفیف همراه باشد. اگر درمان زودترشروع شود، پیش آگهی بهتراز زمانی خواهد بود که درمان با تاخیرباشد.
ارزیابی آپراکسی گفتار
برای ارزیابی آپراکسی و مخصوصا آپراکسی گفتار معیارها و روشهای مختلفی وجود دارد که در ادامه تعدادی از روشها و معیارهای ارزیابی آپراکسی ذکر میشود.
ارزیابی مهارت اندام های تولیدی در گفتار ارادی، ارزیابی جنبه های روانی، گفتارآهنگین، ارزیابی دیگرمهارتهای ارتباطی شامل درک شنیداری مهارتهای زبان شفاهی و خواندن و نوشتن
ارزیابی تولید گفتار برای تشخیص آپراکسی گفتار
دایل یک لیست متشکل از ۱۵رفتارغیرگفتاری و گفتاری جهت تشخیص آپراکسی گفتار رامطرح کرد و۵ تا ازموارد زیربرای تشخیص کافی است.
۱-خطاهای انتقال واجی
۲-خطاهای واجی انتظاری یاپیش رو
۳-جانشینی واکداری واجی
۴-خطاهای واجی پس رو
۵-جانشینی واجی
۶-رفتارهای جستجووتقلای قابل شنیدن و دیدن
۷-تلاش های بی هدف مختلف ومتعدد،کورمال کردن
۸-خطاهای بسیاربی ثبات
۹- واکه شوا در پایان هجادربین خوشه های همخوانی
۱۰- نوای غیرطبیعی
۱۱-آگاهی ازخطاهاوناتوانی درتصحیح آن ها
۱۲-فاصله زیاد بین درک وبیان
از بین این ویژگیها فقط ۳مورد آنها جزو ویژگی منحصربه فرد آپراکسی گفتار مطرح می شوند
خطاهای گفتاری باعث تمیز آپراکسی از پارافازی واجی می شود. اختلال در نوای گفتار، واکه شوا، اختلال درشروع گفتار
برای ارزیابی ابتدا پاسخها را ثبت کرده و سپس نمره گذاری کنید، به تقلیدها، خود اصلاحیهای فرد، تکرارها و دیگر شکلهای اختلال در ناروانی ، خطاهای تولیدی، عکس العملهایی با تغییرشکل صورت که آپراکسی را تایید می کند توجه کنید .
برای برانگیختن تولید تقلید وار:
ازمراجع بخواهید تا /a/ بگوید (ارائه الگو به فرد وتقلید توسط فرد)، استخراج تولید تکراروارسیلاب ها( ka ka ta ta pa pa)، استخراج تولید تکرار وارسیلاب های پیچیده/pa ta ka/، تولیدات تقلیدی از کلمات انتخابی، برانگیختن پاسخ های شمارشی از۲۰-۱وبرعکس ازا-۲۰، توصیف تصویر که حداقل ۱دقیقه طول بکشد، ارزیابی جملاتی که فرد تقلیدکرده است، دقت به وجود هرنوع شیوعی درموردسندرم لهجه ی خارجی(FAS).
چون آپراکسی دهانی و آپراکسی گفتار اغلب با هم اتفاق می افتند می توان از آزمون های دهانی صورتی که توسط روشهای ارزیابی استاندارد توصیف شده اند استفاده کرد:
ارزیابی توالی حرکات دهانی:
از مراجع بخواهیید که با دقت به شما نگاه کرده و اعمال خواسته شده را تکرار کند. لمس مرکز لب فوقانی با نوک زبان ، پایین وبالا بردن فک، نشان دادن دندان ها، لیسیدن لب ها، جمع کردن لبها (غنچه کردن لب ها) لمس مرکز لب تحتانی توسط نوک زبان،گاز گرفتن لب فوقانی، بادکردن گونه ها، نشان دادن دندان ها، پایین و بالا بردن فک، از بیمار می خواهیم که با سرعت، سطح نیروی خاصی را به وجود بیاورد.
مک نیل وهمکارانش نشان دادند که بیماران دارای آپراکسی و دیزآرتری درتکالیف جایگاه و نیرو نابهنجار بودند. بیماران دچار آپراکسی گفتارمشکلاتی را درانجام این تکالیف نشان می دهند، بخصوص وقتی که هدف قابل پیش بینی بوده، عملکردشان ضعیف تر از افراد طبیعی وآفازیک بود. گوینده های آپراکسیک چون در طرح ریزی حرکتی درسطوح بالا مشکل دارند نمی توانند هدف قابل پیش بینی را دنبال کنند. درانجام این تکالیف باید کشش و خستگی عضله هم ثبت شود.
استفاده از تست های استاندارد شده:
تعداد محدودی از تست های استاندارد شده دردسترس است، اجرای تستهای استاندارد شده ی آفازی که خیلی در دسترس است به طورنمونه بخشی ازارزیابی آپراکسی محسوب می شود.
21 علامت آپراکسی گفتار دوران کودکی
برای صحبت کردن، پیام ها باید از مغز به دهان بروند. این پیامها به ماهیچه ها میگویند که چگونه و چه زمانی برای تولید صداها حرکت کنند. اگر کودک شما آپراکسی گفتار داشته باشد، پیام ها نمیتوانند به درستی برسند.
در آپراکسی گفتار، کودک در حرکت درست زبان و لب برای گفتن اصوات مشکل دارد. فرد مبتلا به آپراکسی گفتار نمی تواند اندامهای تولید صداها را به درستی حرکت داده و از اندامهای تولیدی به درستی استفاده نماید.
افراد مبتلا به آپراکسی گفتار دوران کودکی ممکن است کلا توانایی گفتن کلمات را نداشته باشند و فرد مبتلا به آپراکسی میداند که چه چیزی می خواهد بگوید آما توانایی گفتن آن کلمه را ندارد. آپراکسی مشکل مغز در دادن دستورات لازم برای حرکت دادن عضلات دهان است و فرد مبتلا به آپراکسی مشکل یادگیری و فکری ندارد.
آپراکسی گفتاری دوران کودکی را با نامهای آپراکسی رفتاری یا آپراکسی رشدی هم می نامند، درست است که این مشکل را آپراکسی رشدی دوران کودکی می نامند ولی مشکلی نیست که کودک بدون کمک و درمان بسادگی بر آن غلبه کند.
اگر کودکی دارای اختلال رشدی گفتار باشد صداها را در نظم معمول یادمی گیرد، فقط با سرعتی کمتر.
اما اگر کودک شما آپراکسی رشدی دوران کودکی دارد، رشد گفتار و زبان او از الگوی معمول پیروی نخواهد کرد و بدون درمان هم پیشرفت نخواهد کرد.
بنابراین متخصصان مرکز یاشام برای بررسی دقیقتر مشکل در خدمت شما هستند و می توانید برای بررسی دقیقتر با ما تماس بگیرید. درمان کودکان مبتلا به آپراکسی دوران کودکی زحمت زیادی خواهد داشت، ولی گفتار کودک با درمان ممتد و دریافت گفتار درمانی میتواند بهتر شود.
نشانه های آپراکسی گفتار دوران کودکی:
همه ی کودکانی که آپراکسی دوران رشد دارند شبیه به هم نیستند و علایم آن از کودکی به کودک دیگر متفاوت است.
علایم آپراکسی دوران کودکی درکودک زیر ۳ سال:
مانند یک نوزاد کویینگ و ببلینگ (سرو صدا و قان و قون) ندارد. اولین کلماتش را دیر تر از آن زمانی تقویمی خودش میگوید. تنها تعداد کمی صداهای متفاوت را می تواند بگوید. مشکلِ گذاشتن صداها در کنار یکدیگر را دارد. بین صداهایی که میگوید مکثهای طولانی میگذارد. یک کلمه را همیشه با یک روش یکسان نمی گوید. در جویدن، بلع و خوردن مشکل دارد یا در کودکی مشکل داشته است.
علایم آپراکسی دوران کودکی در کودک بالای ۳ سال
هر زمان که کلمه ای را می گوید آنرا به شکل ثابتی نمی گوید. چیزی که دیگران به او میگویند را بهتر میفهمد نسبت به زمانی که خودش صحبت می کند یعنی زبان درکی او بهتر از زبان بیانی او است. در تقلید کردن آنچه که دیگران میگویند مشکل دارد.
کلمات تقلیدی صدای بهتری نسبت به زمانی که کلمات را به صورت خود انگیخته می گویند دارند.
در گفتن کلمه های طولانی نسبت به کلمات کوتاهتر مشکلات بیشتری دارد. به نظر میرسد وقتی مضطرب است مشکلات گفتاری بیشتری دارد. فهمیدن گفتار کودک آپراکسی سخت است به خصوص برای کسانی که به خوبی او را نمی شناسند. کودک مبتلا به آپراکسی رشدی ممکن است که روی سیلاب یا کلمه ی اشتباه تکیه بگذارد.
کودکان مبتلا به آپراکسی گفتار دوران کودکی مشکلات زیر را نیز از خود نشان میدهند. تاخیر زبانی، مشکلاتی در مهارت های حرکتی ظریف،مثل: نقاشی کشیدن، نوشتن، یا برداشتن چیزهای کوچک، مشکل در حسهای داخل دهانی یا استریگنوز دهانی، دهان او ممکن است خیلی حساس باشد و دوست نداشته باشد دندانهایش را مسواک بزند و عذاها و یا کرانچی بخورد.
برخی از افراد مبتلا به آپراکسی ممکن است خیلی حساس نباشند در حدی که گرما و سرما را به خوبی حس نکند. مشکلات یادگیری از دیگر نشانه های کودکان دارای آپراکسی است. کودکان دارای آپراکسی دوران رشد (CAS) و دیگر مشکلات گفتاری ممکن است مشکلات یادگیریِ خواندن و هجی کردن و نوشتن داشته باشد.
اگر نگرانی دارید، می توانید با متخصص گفتار درمانی و کاردرمانی مرکز جامع گفتاردرمانی و کاردرمانی تبریز تماس گرفته و مشورت نمایید و سوالات خود را از طریق سایت بپرسید.
علل آپراکسیا گفتار دوران کودکی
نوع دوران کودکی یک اختلال حرکتی گفتار است. مشکلات و اختلالاتی در مغز کودک وجود دارد که اجازه نمیدهد پیامها به دهان او برسند. بیشتر اوقات، دلیل آپراکسی گفتار رشدی یا آپراکسی گفتار دوران کودکی ناشناخته است و اگرشما آزمایش انجام بدهید مثل ام ار ای یا سی تی اسکن از مغز کودکتان، ممکن است که چیزی نشان ندهد.
در بعصی از موارد کودک شما میتواند یک آسیب مغزی داشته باشد که باعث آپراکسیا گفتار دوران رشد یا آپراکس گفتار دوران کودکی شده است. کودک ممکن است یک اختلال ژنتیکی یا یک سندروم داشته باشد که باعث صدمه ی مغزی شده و سبب آپراکسی گفتار دوران رشد شده باشد.
آزمایشهایی برای آپراکسی گفتار دوران کودکی (CAS) :
اگر شما نگرانید که کودکان چطور حرف میزند، با گفتاردرمان یا گفتار درمانی یاشام تماس بگیرید.
بررسی مشکلات شنوایی فرد
همه ی مشکلات پزشکی فرد مبتلا به آپراکسی گفتار دوران کودکی را بررسی کنید. شنوایی کودک را ارزیابی کنید تا کم شنوایی وجود نداشته باشد. یک کودک کم شنوا همراه آپراکسی دوران رشد مشکلات گفتاری بیشتری دارد. گفتاردرمان و گفتار درمانی یاشام میتواند گفتار و زبان کودک شما را بررسی کند. کودک شما چیزی را میشنود و اینکه چقد خوب میفهمد که این توانایی را توانایی زبان دریافتی می نامیم.
ارزیابی زبان بیانی در آپراکسی گفتار دوران کودکی
گفتاردرمان در آپراکسی گفتار دوران کودکی ارزیابی خواهد کرد که کودک شما چقدر خوب میتواند از کلمات استفاده کند و فکرش را به دیگران بگوید به این توانایی فرد توانایی زبان بیانی گفته میشود.
ارزیابی فرد مبتلا به آپراکسی کلامی دوران کودکی از دید گفتار درمانی:
برای ارزیابی آپراکسی گفتار دوران رشد گفتاردرمان و گفتار درمانی یاشام به مهارتهای حرکتی _دهانی، ملودی گفتار، و اینکه چگونه صداهای متفاوت را میگوید نگاه خواهد کرد.
ارزیابی مهارت های حرکتی دهانی توسط گفتار درمان یاشام در آپراکسی گفتار دوران کودکی:
نشانه های ضعف لب و زبان و فک که دیزآرتری نامیده میشود بررسی می گردد. اغلب کودکانی که آپراکسی گفتار دوران رشد (CAS) یا آپراکسی گفتار دوران کودکی دارند ضعف عضلانی ندارند. در آپراکسی گفتار دوران کودکی، گفتار درمان بررسی میکند که کودک شما چقد خوب میتواند دهانش را حرکت دهد. گفتاردرمان و گفتار درمانی یاشام ممکن است که از او بخواهد حرکاتی مثل لبخند زدن، جلو آوردن زبان و جمع کردن لبها را تقلید کند.
گفتاردرمان یاشام ارزیابی می کند که کودک شما چقدر خوب میتواند حرکات سریع دهانی ایجاد کند. اینها به گفتاردرمان یاشام میگویند که فرد مبتلا به آپراکسیا گفتار دوران کودکی چقدر خوب میتواند حرکاتش را هماهنگ کند، چون وقتی ما حرف میزنیم دهان ما به سرعت و هماهنگ حرکت میکند.
متخصص آپراکسیا یاشام بررسی می کندکه کودک شما تا چه اندازه میتواند حرکات دهانی را در زندگی واقعی (لیس زدن یک ابنبات) انجام دهد.
درمانگر و متخصص یاشام مقایسه خواهد کرد که فرد مبتلا به آپراکسیا تا چه اندازه میتواند کارها را مشابه و تقلیدی انجام دهد. کودک دارای آپراکسیا گفتار دوران رشد ممکن است بتواند حرکتی را انجام دهد وقتی که درباره ی ان فکر نمی کند، اما وقتی که از او درخواست انجام کار خاصی بشود آنرا نمیتواند انجام دهد.
ارزیابی ملودی یا آهنگ گفتار کودک :
متخصص گفتار درمانی آپراکسی یاشام به گفتار فرد با دقت گوش خواهد داد که او چگونه استرس و سیلاب و کلمه را در جمله میگذارد و اینکه او میتواند برای پرسیدن یک سوال یا بیان یک گفته آهنگ صدای خود را تغییر دهد توسط درمانگر بررسی خواهد شد.
فکر کنید که شما چگونه میگویید.”سلام؟” وقتی که به تلفن جواب میدهید. آهنگ صدای شما در پایان کلمه بالا میرود زیرا که شما یک سوال پرسیدید. حالا فکر کنید درمورد اینکه وقتی به افراد”سلام” میگویید زمانی که به یک اتاق وارد میشوند. شما اصوات مشابهی را بیان میکنید اما آهنگ صدا ی شما تغییر میکند. کودکان دارای آپراکسی گفتار دوران رشد (CAS) ممکن است در تغییر صحیح آهنگ صدای خود مشکل داشته باشند.
درمانگر متخصص آپراکسی یاشام نگاه خواهد کرد که کودک شما چگونه از مکثها برای برجسته کردن بخش های متفاوت جمله استفاده میکند. وقتی شما میگویید: ما رفتیم فروشگاه، سپس به خانه برگشتیم. بعد از کلمه فروشگاه مکث میکنید تا تغییرات را در جمله برجسته کنید. کودکان مبتلا به آپراکسی گفتار دوران رشد (CAS) ممکن است مکثها را در جاهای اشتباه بگذارند.یا اصلا آنها را استفاده نکنند.
ارزیابی تولید صداها توسط گفتاردرمان در آپراکسی گفتار دوران کودکی:
درمانگر متخصص گفتار درمانی یاشام هر دو صداهای همخوان و واکه را ارزیابی خواهد کرد. چک خواهد کرد که کودکتان تا چه اندازه میتواند صداهای مجزا و ترکیب شده در کلمات و سیلابها را بگوید. بررسی خواهد کرد که بقیه تا چه اندازه میتوانند آن چیزی که کودکتان میگوید را متوجه شوند.
درمان انفرادی آپراکسی گفتار دوران کودکی:
انواع درمانها برای یک کودک دارای آپراکسی گفتار دوران رشد (CAS) باید توسط یک گفتاردرمان در گفتار درمانی کار شود. تحقیقات نشان داده که کودکان با ۳_۴ جلسه در هر هفته بهتر عمل خواهند کرد. در حین پیشرفت ممکن است ، به درمان کمتر نیاز داشته باشند. وقتی کودکتان روی یادگیری تولید صداها و کلمات کار میکند برای او بهتر است که در جلسات انفرادی کار کند.
گروه درمانی در آپراکسی گفتار دوران کودکی
زمانیکه روی استفاده فرد مبتلا به آپراکسی از جملات هنگام حرف زدن با دیگران کار می کنید، گروه درمانی آپراکسی یاشام برای فرد مبتلا مفید است. هدف از درمان کمک به فرد برای گفتن صداها، کلمات و جملات به طور واضح است. کودک شما نیاز دارد تا یاد بگیرد که چگونه حرکتها را برای گفتن صداها طرح ریزی کند، کودک دارای آپراکسی گفتار دوران رشد (CAS) باید یاد بگیرد چگونه این حرکتها را با روش صحیح و در زمان درست تولید کند.
انجام تمرین برای قوی تر کردن عضلات دهانی برای فرد مبتلا به آپراکسی کمک کننده نیست. اگر فرد آپراکسی گفتار دوران رشد (CAS) داشته باشد عضلات او ضعیف نیستند. کار کردن روی چگونگی حرکت این عضلات برای گفتن صداها کمک کننده است. او نیاز دارد تمرین کند تا در چگونگی حرکت این عضلات برای گفتن صداها بهتر شود . هنگامی که یاد میگیرد چگونه صداهارا بگوید، استفاده از تمام حس هایش ضروری است.
استفاده از حس لمس برای درمان فرد مبتلا:
از لمس برای نشانه گذاری جای تولید صداها استفاده کنید مثل گذاشتن انگشتش روی لبهایش وقتی او صدای “پ” را تولید میکند. برای یاداوری اینکه لبهایش بسته ست.
استفاده از حس بینایی برای درمان فرد مبتلا به آپراکسی:
برای درمان فرد مبتلا به آپراکسی میتوانید از راهنمای دیداری استفاده کنید، مثل دیدن خود در آینه
استفاده از حس شنیداری در درمان فرد مبتلا به آپراکسی
شنیدن صداسازی ضبط شده خود فرد برای درمان آپراکسی کمک کننده است. این باز خوردهای حسی میتواند به او کمک کند تا صداها و کلمات را تکرار کند و شروع به استفاده از صداها در جملات طولانی کند و بعصی از کودکان دارای آپراکسی در گفتن چیزی که میخواهند بگویند مشکل دارند.
استفاده از اشارات و زبان اشاره در درمان آپراکسی
ممکن است کودکتان نیاز داشته باشد که زبان اشاره را یاد بگیرد ممکن است نیاز داشته باشد که از تخته ی تصاویر یا کامپیوتر و موبایل برای ارتباط استفاده کند. به این روشهای ارتباطی، روش ارتباط جایگزین و افزوده گفته میشود. بیشتر والدین میترسند که کودکشان به جای تلاش برای صحبت کردن، از این سیستمها استفاده کنند.
هدف اصلی در درمان آپراکسی این است که کودک شما صحبت کند.
این سیستمها به کودک شما کمک خواهند کرد که حرف زدن را یاد بگیرد. وقتی که کودک توانست بیشتر صحبت کند کمتر از روشهای جایگزین و افزوده استفاده خواهد کرد. درمان آپراکسی گفتار دوران رشد (CAS) زمان میبرد و کودکتان حمایت شما را لازم دارد.
تمرین کردن شما با کودک در مورد آنچه که کودکتان در گفتار درمانی از گفتاردرمان یاد میگیرد به پیشرفت او کمک خواهد کرد. ممکن است زمانهایی باشد که شما یا کودکتان ناامید یا ناراحت شوید. استراحت کردن وقتی که کودکتان خسته شده و تمرین کردن با شادی تا جای ممکن، کمک کننده است. آنچه را که در خانه اتفاق می افتد به گفتاردرمان در گفتار درمانی بگویید. شما وکودک باید با هم کار کنید تا به موفقیت کودک کمک کنید.
آپراکسی کلامی 7 روش ارزیابی و درمان
آپراکسی کلامی مشکل در برنامه ریزی حرکتی است. فرد در انجام تکالیف ارادی مشکل دارد در حالیکه نقصی در ساختارها دیده نمیشود. تن عضلانی و رفلکس ها سالم هستند و نقض حسی وجود ندارد. فرد از نظر هوشی مشکل چندانی ندارد و درک به نسبت بیان سالم است.
در افراد مبتلا به آپراکسی انجام مهارت های ارادی با تقلید تفاوت دارد. حس دهانی و مهارت حرکتی درگیر است و این افراد معمولار در استریگنوز دهانی مشکل دارند. تمیز شنیداری سالم است ولی تولیدشان مشکل دارد. مشکل در پلن و پروگرمینگ باعث میشود جایگاه و ترتیب صداها بهم بریزد.
انواع آپراکسی
کلامی، دهانی و تنه ای سه نوع متفاوت از مشکل آپراکسی است. در آپراکسی اندام کودک توانایی خندیدن و مسواک زدن را دارد ولی وقتی ازش میخوایم این کارا رو انجام دهد نمیتواند. در آپراکسی دهانی هم وقتی ازش میخوایم حرکات اورال ما رو تقلید کند ناتوان است.
یک برنامه درمانی برای آپراکسی اورال یا دهانی
برای آپراکسی اورال میتوانیم از تحریکات پسیو و سپس پسیو و اکتیو و بعد اکتیو استفاده کنیم. با آبسلانگ زبان رو از عقب به جلو جارو میکشیم و بعد از جلو به عقب ضربه میزنیم. بعد میتوانیم از مزه های ترش و شیرین استفاده کنیم. و بعد پسیو اکتیو زبان رو با گاز بیرون بکشیم و سپس به طرفین ببریم و بعد اکتیو رو اضافه میکنیم و مثلا از آبنبات استفاده میکنیم و ازش میخوایم هرجا که آبنبات و میبریم زبان رو ببره به اون طرف.
تمایز آپراکسی کلامی با دیزآرتری:
جانشینی صداها، اضافه کردن صداها، کورمال کورمال کردن، مشکلات در تکالیف ارادی تا اتوماتیک و افزایش مشکل با افزایش طول کلمه از چمله تفاوتهای آپراکسی و دیزآرتری از یکدیگر است.
در آپراکسی دقت و درستی حرکات گفتاری آسیب دیده است. خطاهای بی ثبات در واکه ها و همخوان ها، یک کلمه در تلاشهای فراوان به صورت مختلف تولید میشود. این مورد خیلی مهم است و باید در تشخصی افتراقی آن با اختلال واجی بی ثبات دقت کنیم.
مشکل در پروزودی ، انتقال بهم ریخته ی هجاها و صداها در کلمات، خطای درج، کشیده گویی، تکرار صداها و هجاها دارند. این کودکان مشکل در تقلید دارند ولی اگر بتوانند تقلید کنند وضوح افزایش می بابد پس باید توانایی تقلید را در این کودکان افزایش داد. تقلید باید بار هیجانی داشته باشد پس اول همه ی کار های کودک رو تقلید میکنیم تا متوجه بشه و اون هم کارای ما را تقلید کند.
وضوح گفتار در کودکان مبتلا به آپراکسی کلامی :
در فرد مبتلا به آپراکسی وضوح از متوسط تا شدید آسیب دیده است و گفتار پیوسته وضح کمتری نسبت به تک کلمه دارد وضوح بسته به طول و پیچیدگی متغیر است.
خطاهای تولیدی رشدی در آپراکسی دوران تحول:
حذف و جانشینی ارجعیت دارد اگرچه خطاهای خرابگویی و درج هم دیده میشود. خطا در سایشی و انسایشی و خوشه ی همخوان افزایش میابد و خطاهای واک رفتگی و واک زدایی هم دیده میشود.
خطاهای تولیدی غیر رشدی:
حذف و خرابگویی واکه ها و گاهی خرابگویی همخوان و درج از جمله خطاهای گفتاری کودکان است.
توالی صداها و هجاها :
در تولید صداها با توالی صحیح مشکل دارند. در توالی صداها در هجاها یا واژه ها مشکل وجود دارد حتی اگر واج های منفرد در خزانه آوایی کودک وجود داشته باشد. در تولید واژه های چند هجایی مشکل افزایش میابد. در نتیجه در ارزیابی دیادو توالی بهم میریزد و خطاهای جابجایی یا وارونه سازی صداها دیده میشود. یادمان باشد کورمال در همه ی آپراکسی کلامی کودکان دیده نمیشود ولی درهمه اکتسابی ها وجود دارد .
یک آپراکسی دیگر وجود دارد به نام آپراکسی پیور که فاصله بین درک و بیان خیلی زیاد است. این کودکان ارتباط خوبی دارند و ژستچر ها رو خوب متوجه میشوند و درک دستورات تک مرحله و چند مرحله متناسب با سن است ولی از نظر بیان در مرحله ی ببلینگ هستند.
ارزیابی آپراکسی کلامی:
تکرار کلمه و ناکلمه فراموش نشود. تاریخچه پزشکی و معاینه بیمار، معاینه عملکرد و ساختار دهانی و بررسی تن عضلانی ،آپراکسی دهانی ، تست شنوایی باید انجام شود. درک کلمات و درک جمله و نمونه گفتار به صورت تک کلمه و گفتار پیوسته فراموش نشود. میزان هماهنگی در حرکات اورال از طریق واداشتن کودک به تقلید حرکات غیر گفتاری انجام شود و بعداز آن دیادو میگیریم.
هماهنگی باید در فعالیت های کلامی و غیر کلامی چک شود. این افراد در پروزودی گفتار مشکل دارند در نتیجه ارزیابی اهنگ گفتار هم باید انجام شود. توجه کنیم که آیا کودک در هجاهای کلمات و واژه های درون جملات تکیه ی مناسبی را بکار میبرد؟ میتوانیم از کودک بخواهیم یک جمله را به حالات مختلف تولید کند (پرسشی،تعجبی،خبری و…) از کودک بخواهیم نقش پدر یا مادر را اجرا کند و داستان تعریف کند و لحن های متفاوت را اجرا کند.
علایم آپراکسی کلامی در هنگام تاریخچه گیری
اگر در تاریخچه گیری به این اطلاعات دست یافتیم کودک احتمالا مبتلا به آپراکسی است:
تاریخچه ای از مشکلات تغذیه، ببلینگ محدود، تقلید کم در نوزادی، سابقه ی خانوادگی در اختلالات ارتباطی، سابقه ی خانوادگی در اختلالات نوشتن، شروع زبان با تاخیر و فراموش شدن صداهای قبلی، ناهماهنگی در حرکات ظریف و درشت، آپراکسی اورال یا لیمب، پیشرفت کند در درمان و فرآیند های ساده سازی (جانشینی،خرابگویی،حذف)
مشاهدات ضروری:
تشدید خیشومی و بی ثبات، سرعت گفتار پایین، خودکنترلی ضعیف علی رغم آگاهی، خروج هوا از بینی، تکیه ی برابر، تکرار هجا و کشیده گویی و کورمال کردن
درمان آپراکسی کلامی و گفتار :
هدف اولیه ی مدیریت درمان ، افزایش کارآمدی ، کفایت و طبیعی بودن ارتباط است تا فرد آپراکسیک بتواند به نحو موثرتری ارتباط یرقرار کند.از ۵ سطح موجود در گفتار تنفس ، آواسازی، تشدید، تولید، پروزدی دو سطح تولید و پروزدی در اپراکسی به میزان بسیار زیادی دچار آسیب می شوند. درمان بر این دو حیطه متمرکز است.
کاربرد انواع رویکرد های درمانی در آپراکسی کلامی :
هدف درمان آپراکسی گفتار در گفتار درمانی الگوهای حرکتی گفتار است. الگوهای حرکتی آسیب دیده در آپراکسی باعث نقص در برنامه ریزی و طرح ریزی گفتار می گردد. درمان اولیه در آپراکسی به عنوان اختلالات تولیدی، موقعیت یابی و ترتیب حرکات عضلات برای تولید گفتاراست. در درمان آپراکسی کاهش مشکلات پروزودیک بخش مهم درمان می باشد.
درمان آپراکسی ، حاوی یک رویکرد رفتاری است. رویکرد های پزشکی و پروتزی جایی در درمان این اختلال ندارند. هرچند ممکن است مداخله ی دارویی برای این افراد در جهت رفع علت اصلی بیماری و یا جلوگیری از آسیب اضافی استفاده گردد. مثل داروهای ضد صرع برای جلوگیری از تشنج و به طور غیر مستقیم منجر به بهبودی گفتار شود. در نتیجه قلب درمان آپراکسی گفتار ، مداخله ی رفتار است.
نقش فیدبک در آپراکسی کلامی:
یک قاعده ی کلی در درمان آپراکسی می باشد. بسیاری از این افراد می توانند صحت پاسخ های خود را بصورت مطمئن و درست تشخیص دهند اگر پاسخشان اشتباه باشد، با بازخوردی که درمانگر می دهد برای اصلاح آن تشویق می گردند. در نتیجه ، ارائه فیدبک در درمان آپراکسی از اهمیت زیادی برخوردار است. همچنین استفاده از آینه ای که فیدبک دیداری فراهم می کند، می تواند برای برخی از انها سودمند باشد.
ابزار بیوفیدبک در آپراکسی کلامی:
یک از ابزار بیوفیدبک استفاده از EMG در عضله ی فرونتالیس می باشد ، که ریلکسشن این عضله ، منجر به بهبودی در گفتار فرد آپراکسیک می شود. همچنین اخیرا استفاده از فیدبکEMA برای ارائه بازخورد در مورد جایگاه زبان برای افراد آپراکسیک انجام شده است که در برخی موارد موفقیت آمیز بوده است. فیدبک های دیگر قابل استفاده در این زمینه شامل EPG و vibrotactilestimulate می باشد.
رویکرد های درمان رفتاری در آپراکسی کلامی:
باید توجه داشت که در درمان آپراکس گفتار ، تقلید یک بخش اصلی و غالب در درمان بخصوص در مراحل اولیه ی درمان است. روش pacing board و finger tapping : روش board pacing به فرد کمک می کند تا سرعت گفتارش را کاهش دهد . کلمات و عبارات را در یک روش هجا به هجا برای تسهیل صحت و دقت تولیدی ، تولید کند. البته باید مد نظر داشت که به هنگام اجرای این روش ، پروزدی گفتار، یکنواخت می باشد.
روش self cueing و self learning:
بیماران آپراکسیکی که آسیب آنها شدید نیست . با کمک درمانگر می تواند این استراتژی ها را به کار ببرند. به تدریج بصورت هوشیارانه تر از آنها در شرایط مختلف استفاده کند.
روش Eight-step:
روشی یرای درمان آپراکسی در بزرگسالان است . شامل یک زنجیره ی ۸ مرحله ای است که برای آموزش کلمات و عبارات یاجملات استفاده می شود
مرحله ی اول تحریک یکپارچه : در این مرحله درمانگر یک محرک هدف را ارائه میدهد و سپس بیمار در حالی که به تولید درمانگر نگاه می کند و می شنود ، آن را تقلید می کند.
مرحله ی دوم :مانند گام اول است با این تفاوت که پاسخ بیمار با تاخیر است و درمانگر همزمان با تولید بیمار ، پاسخ را بصورت پانتومیم می دهد.
مرحله ی سوم : بیمار بدون هیچ سرنخی ، تولید درمانگر را بعد از او تقلید می کند.
مرحله ی چهارم : بیمار بدون هیچ سرنخی باید چندین تولید موفق و پی در پی داشته باشد.
مرحله ی پنجم :محرک دیداری به بیمار ارائه می شود و او باید بدون دریافت هیچگونه سرنخ بینایی یا شنیداری از طرف درمانگرآن را بنامد.
مرحله ی ششم : محرک بینایی ارائه می شود و فرد باید پس از برداشتن محرک از جلوی چشمانش آن را بنامد.
مرحله ی هفتم : یک جواب با استفاده از یک پرسش از بیمار، از او گرفته می شود. مثال : بجای تقلید جمله ی من یک استکان چای میخواهم، از او خواسته می شود تا با یک عبارت، به سوال آیا شما چیزی میل دارید جواب دهد.
مرحله ی هشتم : پاسخ در یک شرایط مناسب playing role از بیمار گرفته می شود.
روش درمان با تولید صدا یا SPT در درمان آپراکسی کلامی
این روش برای درمان آپراکسی کلامی مفید است و روی بهبود دقت و صحت تولید گفتار در سطح هجا و بخش تمرکز دارد. ویژگی منحصر به فرد این روش ، تاکید مکرر آن بر حداقل تفاوت هاست. گاهی اوقات نیز به عنوان یک درمان تقابل کمینه در نظر می گیرند.
تکایف تقابل کمینه ای که در این روش بکار می رود شامل تولید کلمات یا عباراتی است که در آنها تفاوتها به میزان کمی است مثل گول و کول ، که فقط در صدای اول تفاوت دارند پس اهداف درمان این روش ، صداها هستند، مراحل این روش بصورت زیر می باشند :
مرحله ی اول : تولید یک کلمه یا عبارت بصورت جفت کمینه و یا بصورت تنها
مرحله ی دوم : تکرار گام اول همراه با یک سر نخ نوشتاری مثل نوشتن حرفی که در ابتدای کلمه ی مورد نظر وجو دارد.
مرحله ی سوم : تولید کلمه ی مورد نظر بصورت تنها به همراه تحریک یکپارچه حداکثر تا سه تا شش مجاز است.
مرحله ی چهارم : تولید کلمه هدف ، فقط با سرنخ های جایگاه تولید و مدل دهی توسط درمانگر
مرحله ی پنجم : تولید صدای هدف نه کلمه هدف بصورت منفرد به کمک مدل دهی توسط درمانگر
روش prompt کمک به بازسازی اهداف آوایی دهانی – عضلانی در درمان آپراکسی کلامی
این روش ابتدا برای کودکان مبتلا به آپراکسی رشدی ارائه شده بود اما اکنون برای بزرگسالان نیز به کار می رود. ویژگی متمایزی که این روش دارد ، استفاده از سرنخهای لمسی برای ایجاد فشار لمس و سرنخهای حرکتی و حس عمقی برای تسهیل تولید گفتار است .
این روش از جایگاه انگشت بر روی گردن و صورت بیمار استفاده می کند تا جایگاه تولید را علامت بزند و نیز سرنخ هایی در مورد دیگر مختصه های حرکتی مثل شیوه ی تولید و غیره را برای بیمار فراهم می کند. بطور مثال قرار گرفتن انگشت شست در اطراف بینی ، نیاز به خیشومی شدگی را نشان می دهد. در همان زمان قرار دادن انگشت دیگر روی لبها ، جایگاه تولید مثال دولبی را نشان می دهد که در این حالت صدای مورد نظر می تواند صدای / م / باشد.
روش MIT در درمان آپراکسی کلامی
این روش یک درمان رسمی است که در ابتدا برای بیماران افازی ناروان طراحی شده بود که اکنون برای درمان آپراکسی گفتار نیز به کار می رود . ویژگی متمایز این روش ، تکیه بر آواز خواندن و روش های بیان کردن آهنگین و ملودیک گفتار است. باید توجه داشت که در این روش ، صحت و دقت تولید صداها مد نظر نیست .
هسته ی این روش را تکرار مجدد تشکیل می دهد که البته باپیشرفت بیمار از میزان تکرارها کاسته می شود. این روش با آموزش تدریجی ریتمهای ضربه دست از پیش انتخاب شده شروع می شود و سر انجام با زمزمه همزمان با هم صدایی متخصص پیگیری می شود و در نهایت مدل دهی توسط درمانگر کاهش می یابد.
وقتی که این اصول اولیه کسب شدند، مطالب زبانشناختی پرمعنی تر اضافه می شوند و به تدریج سرنخهای درمانگر و ضربه با دست توسط بیمار کاهش می یابد و بیمار باید به سوالها با استفاده از تقلید پاسخ دهد.
روش MIPT در درمان آپراکسی کلامی:
این روش برای درمان بیماران آپراکسیک و آفازیک شدیدی بکار می رود که توانایی تکرار آنها به شدت صدمه دیده است و گفته های کلیشه ای تکراری زیادی در گفتارشان وجود دارد . اولین مرحله در این روش ، تعیین پربسامدترین گفته های کلیشه ای فرد است . این روش مشابه روش کلمه ی کلیدی در درمان اختلالات واجشناختی و آواشناختی است.
بیمار به درمانگر نگاه می کند و درمانگر کلمه ی هدف را ۸ تا 10 مرتبه تکرار می کند همزمان واج اول با تاکید گفته می شود و بیمار بطور همزمان با دستش بر روی میز ضربه می زند. سپس بیمار به درمانگر ملحق می شود و درمانگر بتدریج صدای خود را تضعیف می کند، اما ضربه زدن و بیان گفته ها با حرکات لب را همزمان با اینکه بیمار تکرار می کند ، ادامه می دهد.
زمانی که کامل شد کلمات تک هجایی جدید را با استفاده از واج آغازین مشابه را تمرین می کنند. مثال زمانی که فرد two ،two ، two را بیان می کند می تواند از آن برای برای تولید کلمه هایی مثل tune ، toe، tie استفاده کرد.
روش کنترل ارادی گفته های غیر ارادی در درمان آپراکسی کلامی یا روش VICU
این روش هم مشابه روش بالاست ولی تفاوتهایی با هم دارند . به عنوان مثال ، روش VICU مبتنی بر درونداد های کلامی بینایی مانند نوشتن در مراحل اولیه ی خود می باشد. در حالیکه روش MIPTمبتنی بر دروندادهای کلامی شنیداری است.
در این روش هر کلمه ای که بیمار در هر بافتی بیان کرده است چه متناسب و چه غیر متناسب با آن بافت روی کارت نوشته می شود و بیمار بعدا آنرا بخواند که اگر درست بخواند حذف ، و کلمه ی دیگری جانشین آن می شود . گفته می شود کلمات مملو از عاطفه مانند عشق، مرگ و غیره و کلماتی که همخوان آغازین ساده ای دارند CVC نه ، بد و غیره بطور ویژه ای موفقیت آمیز می باشند.
در مراحل بعدتر ، تصویر آن ارائه می شود و بیمار باید نام آن را بگوید مثل سگ و اگر کلمه ای تصویر نداشت از فرد می پرسیم متضاد خوب چیه ؟ این روش ، رو ش موفقیت آمیزی بوده است.
هر کلمه ایی که مراجع تولید کرده است را در یک برگه ی جدا بنویسید. کلمه را به شکل تایپ شده در همان لحظه به وی ارائه بدهید. کلماتی را که روی کارت ها نوشته ایم به مراجع می دهیم و از وی می خواهیم که آنها را در خانه با صدای بلند تمرین کند.
روی طرف دیگر کارت شکل کلمه ی مورد نظر را ترسیم کنید، اگر فرد نتوانست کلمه را بگوید شکل آن را به وی نشان دهید. این روش در درمان آفازی هم کاربرد دارد. این رویکرد بر این فرض قرار دارد که بیشتر افرادی که آفازی شدید و آپراکسی دارند تعداد محدودی کلمات غیرارادی تولیدمی کنند، ازاین تولیدات غیر ارادی امکان شکل دهی به تولیدات ارادی وجود دارد.
ابزار و وسایل کمکی اولیه بعنوان بخشی از سیستم ارتباط مکمل و جایگزین
مثل استفاده از لیوان بجای گفتن آن ، به منظور درخواست آب می باشد، نیز کمک کننده اند مثل استفاده از ابزار الکترونیکی و کامپیوتری به منظور برقراری ارتباط ، این ابزار بیشتر در مواردی که اختلال شدید باشد استفاده می شوند.
رویکردهای مهم درمان آپراکسی:
رویکرد تقارب تدریجی در درمان آپراکسی:
رویکرد دیگر درمان آپراکسی تقارب تدریجی است، دراین روش از تولید یک واج که فرد آنرا می تواند تولید کند به صورت تدریجی آنقدر تغییر می دهیم که به واج هدف برسیم، مثلا اگر بیمار واج /m/ را تولید می نماید درمانگر از آن برای تولید صداهای دولبی انفجاری نظیر /b/ استفاده می شود. در تکنیک تقارب تدریجی، درمانگر روی وضعیت تولیدکننده درحین تولیدگفتار و هماهنگی میان زیر سیستمهای تولید گفتار تاکید می کند.
رویکرد تکنیک تقلید جفت های کمینه در درمان آپراکسی
استفاده از این تکنیک، نیازبه تثبیت محرکهای گفتاری دارد، براساس ویژگیهایی نظیر شیوه، جایگاه، واکداری و بی واکی اندکی باهم تفاوت دارند. در این روش درمانگر از بیمار می خواهد جفتهای کمینه را تقلید و تکرار نماید.
رویکرد اشتقاق آوایی در درمان آپراکسی
یکی از رویکردهای عمومی درمان آپراکسی اشتقاق آوایی است که عبارت است از شکل دهی صداهای گفتاری براساس فعالیتها یا پوسچرهای غیرگفتاری مراجع، مثلا دراین نوع درمان تمرینهای زیر با هدف آمادگی برای تولید صداهای انفجاری دولبی انجام می شود: قراردادن لبها روی هم و سپس فوت کردن.
تکنیک کلمه کلیدی در درمان آپراکسی:
در این تکنیک بیمار دارای آپراکسی کلامی باید بتواند به طورثابت چندکلمه را تولید نماید، در این روش درمانگر از بیمار می خواهد کلمات کلیدی را تحت شرایطی تولید نماید که نمایانگر درجات بیشتری از کنترل و درجات کمتری ازخودکاری درپاسخ باشد. هنگامی که بیمار توانست کنترل نسبتا خوبی را برکلمات کلیدی اعمال نماید، تمرین به سمت آموزش کلمات جدید توسعه می یابد. کلمات جدید شامل واجهایی می شود که در کلمات کلیدی نیز موجود می باشد.
روش روزنبرک در درمان آپراکسی
اساس این تکنیک استفاده از شکل سیستماتیک کلمات با استفاده از نشانه ها می باشد. کلماتی را برای آموزش اولیه انتخاب کنید که آسان باشند، به فرد بگویید به من نگاه کن ، به من گوش کن و بعد کلمه ی هدف را ارائه دهید.
کلمه ی هدف را روی کارت نوشته از فرد بخواهید آن را تولید کند. از فرد سوالی بپرسید که جوابش کلمه ی هدف باشد، به فرد اجازه پاسخ بدهید. یک بازی محاوره ایی ترتیب دهید که در آن فرد فرصتهای زیادی برای تولید کلمه ی هدف داشته باشد، از دیگر افراد خانواده در این بازی استفاده کنید.
از مراجع بخواهید کلمه را همراه با شما بگوید. از مراجع بخواهید همان لحظه که شما دهان خود را باز کرده و ادای کلمه را درمی آورید کلمه را تولید کند. از او بخواهید به شما گوش دهد و کلمه را بگوید و سپس از وی بخواهید تا کلمه را بدون هیچ نشانه و کمکی تولیدکند. از فرد بخواهید کلمه را چندین بار بدون نشانه تکرار کند.
تقویت ها جهت سازماندهی مجدد اهداف
1- واکداری، میزان بازشدن فک، تنظیم سرعت سیلاب، روش تولید، هم تولیدی، آموزش تعداد زیادی از محلهای تماس روی صورت، گردن وفک مراجع ۲- فراهم کردن نشانه ها توسط لمس صورت، گردن، فک و دیگر ساختارهای بدن مراجع. ۳- راهنمایی دستی اندامهای تولیدی برای تصحیح جایگاه. ۴- از فرد بخواهید همانطور که اندامهای تولیدی به سمت جایگاه صحیح حرکت می کند صدا را تولید کند.
در این روش از نشانه های لمسی و حرکتی در آموزش تولید صحیح واج ها استفاده می شود. با استفاده از راهنماییهای دستی اندامهای تولیدی را شکل می دهیم. به خاطر داشته باشید که این نشانه ها برای موقعیت اندامهای تولیدی داده می شوند.
روش درمانی بارسی و هلم در درمان آپراکسی
تمام گفته های مراجع که در طول مصاحبه و موقعیت آزمون تولید کرده را بنویسید. کلمات را از میان تولیدات غیرارادی و خود انگیخته انتخاب کنید.
درمان آپراکسی با روش لمسی
این روش براین مبنا استوار است که بیماران آپراکسیک در یکپارچگی حرکات دهانی ارادی جهت تولید گفتار، با مشکل مواجه اند. درمانگر از راهنماییهای لمسی ، شنیداری و بینایی استفاده می کند. دو مورد بسیار مهم که در یادگیری حرکتی نقش مهمی ایفا می کند توجه و حافظه می باشند. سومین امر پیش تمرینی آن است که از طریق الگودهی و نمایش، یک یادگیری مشاهده ایی را برای بیمار فراهم نماییم. یکی از جنبه های پیش تمرینی که آموزش کلامی نامیده می شود بیمار را در معرض محرکهایی قرار می دهد که درتمرین به کار خواهد گرفت. اگر کار بر روی بستن لبها مقدمه ایی بر تولید دولبی باشد، درمانگر باید حرکت مذکور را بارها به بیمار نشان دهد.
اصول روش درمان آپراکسی با روش لمسی
اولین مرحله پیش تمرینی ایجاد انگیزش جهت یادگیری است. بیمار باید یک نگرش کلی درتکلیف خود بدست آورد، به منظور تقویت درک بیمار، باید دستورالعملهای دقیقی را ارائه نمود، دستورات کلامی غالبا نمی توانند بسیاری از جنبه های ظریف حرکات ماهرانه را دربرگیرد.
بعد دیگری از تمرین که باید مدنظر قرار گیرد، نوع و ساختار فیدبکی است که به بیمار ارائه می شود،که دو نوع فیدبک استفاده می شود ۱-آگاهی از نتها ۲-آگاهی از عملکرد، شاید یکی از مهمترین ابعاد یادگیری، کار با فیدبکهایی است که در طی جلسات درمانی ارائه می شود.
تقویت یکپارچگی حسی حرکتی در درمان آپراکسی:
این رویکرد شامل: تقویت حس داخل دهانی، استفاده ازیخ، لمس و PNF است.