اختلال بلع یا دیسفاژی اصطلاح پزشکی برای مشکلات بلع است. برای درک اختلالات تغذیه و بلع به نحوه غذا خوردن خود فکر کنید. ابتدا باید غذا یا نوشیدنی را به دهان خود برسانید. ممکن است از چنگال ، قاشق ، نی یا دستان خود استفاده کنید. باید دهان خود را باز کنید و غذا را به داخل آن برسانید. لب هایتان را می بندید تا غذا در دهان شما بماند. سپس غذا را می جوید یا مایع را حرکت می دهید تا آماده بلعیدن شود. کودکان باید این روند را یاد بگیرند. آنها با مکیدن شروع می کنند و یاد می گیرند چگونه غذاهای جامد بخورند و از یک فنجان آب بنوشند. کودکان در ابتدا به مشکل برمی خورند. نوشیدنیها ممکن است از دهان آنها بیرون بریزد. آنها ممکن است غذا خوردن را قبول نکنند یا غذاهای جدید را قبول نکنند. این روند طبیعی است و با بالا رفتن سن رشد یافته و بهبود می یابد. کودک مبتلا به اختلال تغذیه با رشد و تکامل همچنان با مشکل روبرو خواهند شد.
بعضی از کودکان فقط غذاهای خاصی می خورند ، یا ممکن است مدت زمان زیادی برای غذا خوردن صرف نمایند. این کودکان دارای اختلال تغذیه هستند و بعضی از این کودکان مشکلات بلع یا دیسفاژی دارند.
مراحل بلع
بلع در سه مرحله یا چند مرحله اتفاق می افتد. فرد دارای مشکل بلع ممکن است در یک یا چند مرحله با مشکل روبرو شود.
فاز دهانی
یکی از مراحل فاز دهانی مکیدن است . در این مرحله جویدن و انتقال غذا یا مایعات به داخل گلو انجام می گیرد. این مرحله از تغذیه بخشی از مرحله دهانی بلع است
مرحله حلقی
در این فاز بلع فرد شروع می شود و غذا به طرف گلو فشار و هل داده می شود.
کودک باید راه هوایی و تنفس خود را ببندد و غذا را به طرف گلوی خود و مسیر غذا هدایت کند. اگر کودک در انجام اینکار ناموفق باشد و غذا به مجاری تنفسی وارد می شود و این کار می تواند باعث سرفه و خفگی شود
فاز مری
باز و بسته شدن مری باعث می شود که غذا که از دهان به معده برود. در این مری غذا را به سمت معده فشار داده و حرکت می دهد. غذا می تواند در مری گیر کند.
علائم اختلالات تغذیه و بلع
کودکی که ممکن است دچار مشکل تغذیه یا بلع شود دارای علایمی است نکته مهم این است که همه کودکان تمام علایم ذکر شده را ندارند و فرد مبتلا به اختلالات جویدن و بلع ممکن است چندتا از علامت یا بسیاری از آنها را نشان دهد.
علل این اختلالات تغذیه و بلع
دلایل زیادی برای مشکلات تغذیه و بلع وجود دارد ، از جمله: اختلالات سیستم عصبی، مانند فلج مغزی یا مننژیت، ریفلاکس یا سایر مشکلات معده، زودرس بودن یا داشتن وزن کم هنگام تولد، بیماری قلبی، شکاف لب یا کام، مشکلات تنفسی ، مانند آسم یا سایر بیماریها، اوتیسم، مشکلات سر و گردن، ضعف عضلانی در صورت و گردن، داروها، مسائل حسی، مشکلات رفتاری
آزمایش و بررسی اختلال بلع
اگر فکر می کنید فرزندتان مشکل تغذیه یا بلع دارد با گفتار درمانی یاشام صحبت کنید. گفتار درمانی یاشام کودک شما را از نظر پزشکی بررسی می کند. او رشد و وزن او را بررسی می کند. یک گفتار درمان که از تغذیه و بلعیدن اطلاع دارد می تواند نحوه خوردن و آشامیدن کودک را بررسی کند.
گفتار درمان درباره سابقه پزشکی ، پیشرفت و مشکلاتی که کودک شما دارد سوال می کند تا ببینید کودک شما چگونه دهان و زبان خود را حرکت می دهد. کودک خود را هنگام غذا خوردن تماشا کنید تا ببینید چگونه غذا ، جویدن و نوشیدن را انجام می دهد. مراقب رفتار فرزندتان در وعده های غذایی باشید در صورت نیاز آزمایشات ویژه ای را انجام دهید.
گفتار درمان می تواند نحوه بلعیدن کودک شما را با استفاده از موارد زیر مشاهده کند:
بلع باریم اصلاح شده
کودک شما غذا یا مایعات را همراه با باریم می خورد یا می نوشد. باریم توسط اشعه ایکس نشان داده می شود و گفتار درمان با استفاده از این تکنیم میتواند حرکت غذا را در مری ببیند.
ارزیابی آندوسکوپی
پزشک یا گفتار درمان لوله ای با نور را در انتهای بینی کودک شما قرار می دهد. این محدوده دارای یک دوربین است و گفتار درمان می تواند بلعیدن کودک شما را بر روی صفحه نمایش تماشا کند.
درمان اختلال بلع
گفتار درمانی یا تیم تغذیه ممکن است خدمات زیر را برای شما پیشنهاد کند:
درمان پزشکی مانند داروهای ریفلاکس، تغذیه درمانی که متخصص مربوطه غذاهای مختلف را امتحان می کند، روشهایی که باعث می شود کودک شما غذاها یا بافت های جدید را امتحان کند، تغییر میزان گرم یا سرد بودن غذا یا ترد یا نرم بودن آن، تغییر موقعیت کودک هنگام غذا خوردن.
تراپیستها و درمانگران شما روشهای جدیدی برای کنترل رفتار کودک شما دیدن یک متخصص دیگر ، مانند روانشناس یا دندانپزشک ممکن است پیشنهاد نمایند.
در موارد شدید، ممکن است کودک شما به روشهای دیگری برای تغذیه نیاز داشته باشد. مثلا ممکن است تغذیه از طریق یک لوله از طریق بینی یا معده او باشد. براساس ارزیابیها کودک شما ممکن است به بلع درمانی توسط گفتار درمانگر احتیاج داشته باشد.
گفتار درمان ممکن است روی موارد زیر کار کند:
عضلات دهان فرد را تقویت نماید، روی حرکات زبان او کار کند و به فرد جویدن و بلع را آموزش دهد. فرد مبتلا را وادار کند که غذاها و نوشیدنی های جدید را امتحان نماید.
آسیب شناس گفتار و زبان روی تواناییهای فرد مبتلا به اختلالات جویدن و بلع در مکیدن بطری یا نوشیدن آب در یک فنجان کمک نماید. گفتار درمان نحوه نفس کشیدن هنگام مکیدن و بلعیدن را نیز در فرد دارای مشکلات جویدن و بلع آموزش می دهد و این مهارت می تواند برای نوزادان مورد استفاده قرار گیرد.
گفتار درمانگر به شما آموزش می دهد که برای جویدن و بلع بهتر بافت غذا را تغییر دهید، غلظت مایعات را تا رسیدن به بلع ایمن تغییر دهید.
رفتار فرزندتان را هنگام غذا خوردن اصلاح و مناسب سازی مینماید. رفتارهایی مانند روی صندلی و سرجای خود نشستن، اصلاح امتناع از غذا خوردن توسط کودک، سر و صدا و گریه های کودک.
اصلاح مسایل حسی کودک
ممکن است احساسی که غذا در دهان یا دستانش احساس می کند را دوست نداشته باشد. گفتاردرمان می تواند به او کمک کند تا به غذا عادت کند. تغییر نحوه نگه داشتن کودک یا نشستن کودک هنگام غذا خوردن از فعالیتها و برنامه های مهم گفتار درمانی کودک است بنابراین والدین قسمت مهمی از درمان کودک خود هستند.
برای درک مشکلاتی که کودک شما دارد سوال کنید، مطمئن شوید که گفتار درمان روی چه چیزی کار خواهد کرد با کودک خود به جلسات درمان بروید. پیشنهادات گفتار درمان برای کودک را در خانه و مدرسه دنبال کنید. با معلمان فرزندتان و سایر اعضای خانواده در مورد مشکلات تغذیه وی صحبت کنید و اینکه چه کارهایی می توانند برای کمک به او انجام دهند را باهم بررسی نمایید.
به گفتار درمان یا تیم تغذیه اطلاع دهید که در خانه کودک چه کاری انجام میدهد و با از انجام چه کارهایی امتناع می کند.
مهارتهای جویدن و بلعیدن چگونه رشد می یابد؟ و چگونه می توان به کودکان کمک کرد که این مهارتها را یاد بگیرند؟
زمان دریافت انواع مختلف مواد غذایی به رشد فردی کودک شما بستگی دارد. شما باید ایمنی در مورد خطر خفگی را با نیاز کودک برای ایجاد توانایی جویدن و جابجایی غذا در دهان خود با هم تمرین و مورد بررسی قرار دهید.
تحقیقات نشان داده است که نوزادانی که پس از 10 ماهگی با غذای بافت دارتر و سفتتر مواجه می شوند. در 15 ماهگی از مشکلات تغذیه ای بیشتری را از نوزادانی که بین 6 تا 9 ماهگی به آنها داده شده ، برخوردار هستند. هنگام انتخاب غذاهای کمکی، باید نیازهای تغذیه ای کودک و ایجاد عادات غذایی سالم را نیز در نظر داشته باشید.
حدود شش ماهگی ، برای اطمینان از دریافت مواد مغذی مورد نیاز کودک (به ویژه آهن و روی) ، غذای کمکی ضروری است. انتخابهای غذایی با افزایش سن روی ترجیحات و عادات غذایی کودک تأثیر بگذارد. غذا خوردن هم شامل حس و هم مهارت حرکتی است.
کودکان با تجربه کردن غذاها می آموزند که چگونه پاسخ حرکتی خود را برای مقابله با کیفیتهای خاص غذا تنظیم کنند. به تدریج غذاهایی با بافت و سفتی بیشتر را ارائه دهید، این کارها و فعالیتها به کودک این فرصت را می دهد تا مهارتهای گاز گرفتن و جویدن خود را افزایش دهد.
کودکان بسیار خردسال و دارای دندانهای جلویی قادر به خوردن غذا هستند. اما ممکن است نتوانند آنرا به طور موثر به قطعات کوچکتر خرد کنند. اولین مولرهای کودک شما (دندان های جویدن) معمولاً بین 12 تا 18 ماهگی به وجود می آیند. درآوردن دندان های مولر دوم کودکان به طور معمول تا سن دو سال و نیم بیشتر طول نمی کشد. برخی از کودکان در سه و چهار سالگی هنوز باید جویدن و آسیاب کردن را به طور موثر تمرین کرده و یاد بگیرند.
بچه ها معمولاً وقتی حدوداً دو ساله هستند دهان خود را پر از غذا می كنند. این می تواند خطر خفگی آنها را افزایش دهد. در این مرحله ، ممکن است لازم باشد:
تکه های کوچکتر غذا را ارائه دهید میزان دسترسی آنها به غذا (یعنی در بشقابشان) را کنترل کنید.
در حدود سه سالگی کودکان می توانند با خیال راحت اکثر غذاها را بخورند.
با این حال ، همچنان باید مراقب غذاهایی باشید که خطر خفگی در آنها زیاد است.
مهارتهای جویدن و بلعیدن و غذاهای فینگر
هنگامی که کودکان شروع به تمایل و چیدن غذا می کنند – معمولاً بین 7 تا 8 ماهگی – باید غذاهای انگشتی ایمن ارائه شود. غذاهای انگشتی اولیه باید بسیار نرم باشند. به عنوان مثال ، میوه های رسیده نرم ، سبزیجات کمی پخته شده، غذاهای فینگر باید همیشه در اندازه و شکلی باشند که دستهای کوچکشان می توانند به راحتی آن را نگه دارند.
معرفی بافتها و مواد مختلف غذایی مناسب کودکان 6-7 ماه
به طور کلی نوزادان حدود شش ماهگی آماده خوردن مواد غذایی جامد هستند. غذاهای اول کودک باید صاف ، نرم و ساده باشند (یعنی غذاهای تصفیه شده) کودک شما آماده خوردن غذای جامد است اگر:
می تواند سر را بالا نگه دارد، بدون کمک یا با كمك كمتر بنشينيد، اغلب دستان خود را در دهان خود قرار می دهند، وقتی قاشق لب را لمس کرد یا غذا نزدیک شد ، به راحتی دهان خود باز کند، رفلکس اکستروژن زبان نداشته باشید (یعنی وقتی قاشق لب را لمس کرد ، زبان بیرون نیاید). در عوض زبان با ورود غذا به دهان به آرامی به عقب و جلو حرکت می کند به جای اینکه غذا را بیرون بریزد، می توانند غذا را در دهان خود نگه دارند و سپس آن را ببلعد علائم حرکات جویدن را نشان می دهد
اگر کودک تواناییهای فوق را نداشته باشد. ممکن است مشکلات بلع و تغذیه را تجربه کند. برای آسانتر کردن این توانایی می توان از موارد زیر برای آسانتر کردن جویدن و بلع استفاده نمود.
کودکانی که در ابتدا مشکلات جویدن و بلع را تجربه می کنند در آینده احتمالا مشکلات گفتار و زبان را خواهند داشت.
حدود شش ماه زمان خوردن اولین غذاها است.
نمونه هایی از اولین غذاهای مناسب عبارتند از:
غلات کودک یا غلات غنی شده با آهن، گوشت گاو ، گوشت بره ، مرغ ، ماهی یا حبوبات پخته و پوره شده، میوه تصفیه شده بدون پوست ، پیپ یا دانه را طبخ کنید تا در صورت نیاز نرم شود (به عنوان مثال ، سیب ، گلابی ، انبه)، سبزیجات پخته و خالص بدون پوست (به عنوان مثال کدو تنبل ، سیب زمینی)، برنج یا منجمد ساده پخته شده خالص شده، غذاهای تجاری مناسب سن.
معرفی بافت های مختلف غذایی مناسب سنین 6-7 ماه
به طور کلی نوزادان حدود شش ماهگی آماده خوردن غذاهای جامد هستند. غذاها اول باید صاف ، نرم و ساده باشند (یعنی غذاهای تصفیه شده).
بافتهای غذایی 7-8 ماه چیست؟ نمونه های غذایی
بافتهای غذایی 7-8 ماه تاثیر متفاوتی روی رشد مهارتهای تغذیه و جویدن و بلع کودکان دارد. رشد تغذیه و جویدن و بلع نیاز به استفاده از بافتهای عذایی متاسب سن کودک دارد.
توجه مهم
سنی که می توانید غذاهای کمکی (جامدات) را شروع کنید و اینکه چه زمانی می توانید انواع مختلفی از مواد غذایی را به او ارائه دهید ، به رشد فردی کودک شما و تواناببهای او بستگی دارد.
بافتهای غذایی در 7-8 ماهگی
در این سن ، شما می توانید غذاهای نرم / توده های نرم را به کودک ارایه کنید. همچنین در این سن می توانید برخی از غذاهای فینگر فود را ارائه دهید. کودک شما در این سن آماده غذاهای پوره شده، غذاهای فینگر فود و طعم های جدید هستند اگر تواناییهای زیر را داشته باشید:
اگر کودک می تواند بدون پشتیبانی بنشیند. اگر چند دندان دارد و به سمت غذا یا قاشق خم میشود، یاد گرفته است که پوره های غلیظ را در دهان نگه دارد. احتمالا در حال یادگیری جویدن و گاز گرفتن هستند و به غذاهای فینگر علاقه مند هستند و می تواند غذا را به دهان برده و بیاورند.
بافتهای غذایی 7-8 ماه غذاهای قاشقی
نمونه هایی از غذاهای مناسب با قاشق عبارتند از:
غلاتی که مناسب سن نوزاد است، گوشت و ماهی به صورت پوره به جای سبزیجات و میوه های پوره شده به عنوان مثال ، سیب خورشتی ، موز له شده ، کدو تنبل له شده، لوبیا و عدس له شده، ماست، کاستارد و پنیرهای نرم مانند پنیر دلمه، تخم مرغ پخته شده له شده، باید اینها را به اندازه ای ببرید که کودک بتواند به راحتی آن را نگه دارد و بخورد.
تکه های بسیار نرم سبزیجات و میوه، به عنوان مثال کدو تنبل کمی پخته شده، سیب زمینی، کامارا ، موز رسیده ، آووکادو، نان تست، برشهای نازک پنیر
بافتهای غذایی 8-12 ماه:
غذاهای له شده را با غذاهای له نشده ترکیب کنید تا مهارتهای جویدن تقویت شده و بهبود یابد. مهارتهای تغذیه و جویدن و بلع جز مهارتهایی است که باید برای رشد مناسب کودکان رشد و توسعه یابد.
کودک برای بافتهای غذاهایی سفت تر آماده است اگر:
خزیدن را یاد گرفته باشد و خود را برای ایستادن بالا بکشد، به طیف وسیعتری از مواد غذایی و بافتهای متنوعتر علاقه مند باشند. برای غذا خوردن هنوز به کمک نیاز دارد. می تواند خوب گاز بگیرد و می تواند توده های نرم را بجوید.
نمونه هایی از بافتهای غذایی 8-12 ماه مناسب با قاشق عبارتند از:
کودک در این سن می تواند غذای له شده بخورد، کودک گوشت چرخ کرده یا ریز خرد شده را بخورد. مرغ ، کیمونا (غذاهای دریایی) یا تخم مرغ، حبوبات کمی له شده، رشته یا ماکارونی خرد شده، برنج، غلات صبحانه (اطمینان حاصل کنید که حاوی آجیل، دانه های بزرگ، میوه های خشک یا سایر غذاهای کوچک کوچک نیستند، ماست یا کاستارد با میوه های نرم خرد شده نیز برای این گروه سنی مناسب است.
غذاهای انگشتی کمی سفت تر ، مانند: میوه های رسیده مانند کیوی، پرتقال، آووکادو، هلو، زردآلو، گلابی یا سیب پخته شده، کدو تنبل پخته شده، سیب و هویج خام ریز رنده شده، نان تست، نان ترد پف کرده، برش های پنیر رنده شده یا نازک.
آیا کودک شما هم اختلال بلع دارد؟
همکاران ما در مرکز جامع گفتار درمانی و کاردرمانی تبریز یاشام و مرکز آموزش و توانبخشی تبریز یاشا در حدمت شما هستند تا ارزیابیها و درمانهای لازم را انجام بدهند.
در حدود یکسالگی ، کودک شما باید غذاهای خانگی بیشتری را که در خانه ارائه می شود را بخورد، این غذاها در صورت لزوم باید خرد شود. مهم است که از خطرات خفگی آگاه باشید و در صورت لزوم با تغییر اندازه یا بافت برخی از غذاها، این موارد را به حداقل برسانید.
کودک نوپای شما برای غذاهای مختلف قاشق و انگشتی آماده است اگر:
می تواند فنجان را با دو دست نگه دارد و از آن آب بنوشد. دندانهای مولر (که برای له کردن و ساییدن غذا استفاده می شود) وجود داشته باشد.
از 12 تا 18 ماهگی خوردن غذا با قاشق شروع می شود و این مهارتها در سن دو و نیم سالگی (30 ماهگی) کامل شده و کار می کنند، در این سن کودکان می توانند به راحتی از دست و انگشتان خود برای تغذیه خود استفاده کنند. در این سن جویدن کودکان با مهارت بیشتری انجام می شود و حرکت جویدن همراه با حرکات چرخشی، دایره ای در اطراف دهان انجام شده و غذاها را منتقل می کند.
نمونه هایی از بافتهای غذایی 1-3 سال
تمام غذاهای تهیه شده در گذشته هنوز مناسب هستند، تکه های میوه و سبزیجات نرم، میوه ها و سبزیجات سخت (به عنوان مثال سیب یا هویج) باید پخته شوند ، یا به صورت خام رنده شوند، گوشت ها را تا حدی بپزید و ریز خرد کنید.
در صورت تمایل گوشت خرد شده را به غذای له شده اضافه کنید. گوشت ریز خرد شده به کودکان این امکان را می دهد تا در عین ایمنی ، مهارتهای جویدن را نیز رشد دهند، نان (به عنوان مثال ، حبوبات کامل ، نان و رول) به اندازه ای که کودک نوپای شما به راحتی می تواند نگه دارد و بخورد، ماکارونی یا رشته فرنگی، ساندویچ ها باید نازک باشند و به اندازه ای برش بخورند که دست های کوچک بتوانند به راحتی آن را نگه دارند.از مواد قابل پخش و برش نازک یا مرطوب استفاده کنید. برگ های سالاد را ریز و خرد کنید و برگ های کامل سالاد را به کودک ندهید. نان ترد پف کرده، چیپس ذرت با سس، گوشت با گذشت زمان با احتیاط غداهای سخت تری را بدهید.
با اینکار مهارتهای جویدن و بلع کودکان را تسهیل می نماییم و به رشد گفتار و زبان کمک نموده و احتمال اختلالات زبان را کاهش می دهیم.
درمان بلع با بیوفیدبک
درمان بلع با بیوفیدبک یکی از روشهای بسیار مهم در درمان بلع است.
بسیاری از آسیب شناسان گفتار-زبان (SLPs) در ارزیابی و درمان فرآیند پیچیده بلع دخالت دارند. گفتاردرمانی اغلب از لمس و فیدبک بصری مانند فیز برای درمان بلع استفاده می کند.
با این حال، شواهد زیادی وجود دارد که نشان می دهد این روش ها اطلاعات ناکافی و غیر قابل اعتمادی را از وضعیت کودک به ما ارائه می دهند. این موضوع باعث میشود که بسیاری از گفتاردرمانها در مورد چگونگی راهنمایی مؤثر بیماران در یادگیری مجدد عملکرد بلع سؤال کنند.
درمان بلع باید بر اصول نوروپلاستیسیته، یادگیری حرکتی و تمرین مستمر متمرکز باشد تا مؤثر باشداستفاده کمکی از الکترومیوگرافی سطحی (sEMG) و بیوفیدبک فرصتی را برای گفتار درمان و بیمار فراهم می کند تا به طور همزمان فعالیت عضلانی را که در جویدن و بلعیدن نقش دارند مشاهده کنند.
حرکت عضلانی از طریق الکترودهایی که روی پوست است گرفته میشود، پردازش میشود و از طریق نرم‌افزار به شکل سیگنال منتقل میشود، بدون اینکه هیج جریان الکتریکی به بیمار منتقل شود. ادغام sEMG در ارتباط با مداخلات EB خاص بیمار، به تسهیل اصول فوق از طریق بازخورد شنیداری و دیداری کمک می کند.
در مقایسه با درمان سنتی دیسفاژی، درمانهای کمکی با sEMG و درمان بلع با بیوفیدبک ممکن است مزایای بالینی خاصی ایجاد کند:
کاهش حرکات ناخواسته زبانی، کاهش زمان واکنش بلع، انجام مانور هایولارنژیال (گشت و/یا مدت زمان)، بهبود مدت زمان بلع، به دست آوردن انقباضات حلقی قوی تر، از مزایای استفاده از دستگاههایی مانند بیوفیدبک و فیز می باشد. درمان بلع با بیوفیدبک یکی از روشهای بسیار مهم در درمان بلع است.
بسیاری از آسیب شناسان گفتار-زبان در ارزیابی و درمان فرآیند پیچیده بلع دخالت دارند، اما همه آنها ابزارهای کافی برای انجام این وظایف را ندارند. درمان بلع با بیوفیدبک و دستیابی به کنترل عصبی عضلانی بیشتر بر بلع از ضروریات استفاده از چنین دستگاههایی است در طول درمان گفتار درمان مرکز جامع گفتاردرمانی و کاردرمانی تبریز یاشام تنها مرکزی است که از این دستگاهها و تکنولوژی ها برای درمان شما کار خواهند کرد.
کاربرد بیوفیدبک sEMG در توانبخشی دیسفاژی
استفاده از بازخورد فوری در یادگیری حرکتی حرکات جدید و کنترل ارادی فرآیندهای فیزیولوژیکی، ترکیب تجسم واقعیت مجازی برای بهبود درک و انگیزه بیمار، درگیر کردن بیمار در تمرینات چالش برانگیز بلع از کاربردهای این تکنیک درمانی می باشد.
مرکز جامع گفتار درمانی و کاردرمانی تبریز یاشام با متخصصان مجرب گفتار درمانی و کاردرمانی با مدیریت و نظارت دکتر جعفر معصومی تنها دکترای گفتاردرمانی شمالغرب و شهر تبریز روی مشکلات جویدن و بلع شما به صورت حرفه ای و با استفاده از دستگاههای بسیار مدرن روی تواناییهای شما کار خواهند کرد تا در کمترین زمان ممکن توانایی جویدن و بلع شما بهبود بابد
دستگاه EMG BIOFEEDBACK از مهم‌ترین و بروزترین ابزارهای موجود برای درمان دیسفاژی یا اختلال بلع در جهان است. مطالعات مختلف اثربخشی این دستگاه را در بیماران مختلف دارای اختلال بلع نشان داده است. ویژگی‌های این ابزار سبب شده است که از آن برای تشخیص و همچنین درمان اختلال بلع در بیماران مختلف به خصوص بزرگسالان بهره برد. متخصص گفتار درمانی با استفاده از EMG BIOFEEDBACK عملکرد عضلات درگیر در بلع رو بررسی و تقویت میکند. استفاده از این ابزار موجب تشخیص صحیح و دقیق و نیز تسهیل فرایند درمان میشود.
کیلنیک گفتار درمانی یاشام، تنها مرکز شمال غرب کشور است که به طور تخصصی با بهره مندی از بروزترین ابزارهای موجود به ارایه خدمات تخصصی بلع درمانی میپردازد
اختلال بلع
اختلال بلع یا دیسفاژی اصطلاح پزشکی برای مشکلات بلع است. برخی از افراد مبتلا به دیسفاژی در بلع برخی غذاها یا مایعات مشکل دارند، در حالی که برخی دیگر اصلا نمی توانند قورت دهند.
علائم دیسفاژی عبارتند از:
هنگام خوردن یا آشامیدن سرفه یا خفگی وجود دارد، بازگرداندن غذا به سمت بالا، گاهی اوقات از طریق بینی، احساس می کنید که غذا در گلو یا قفسه سینه شما گیر کرده است، ترشح مداوم بزاق دهان و ناتوانی در جویدن غذا به درستی و هنگام خوردن و آشامیدن فرد صدای خس و خس شنیده می شود.
دیسفاژی می تواند علائم زیر را نیز باعث شود.کاهش وزن و عفونت های مکرر قفسه سینه نیز از علایم دیگر دیسفاژی است.
چه زمانی باید به دنبال مشاوره پزشکی باشید
اگر شما یا فردی که از او مراقبت می کنید، مشکل در بلعیدن یا سایر علائم دیسفاژی دارید، باید به پزشک خود مراجعه کنید تا بتوانید برای کمک به علائم خود درمان دریافت کنید.
بررسی اولیه همچنین می تواند به رد سایر بیماری های جدی تر مانند سرطان مری کمک کند. پزشک شما را ارزیابی می کند و ممکن است شما را برای آزمایشات بیشتر ارجاع دهد. درمان اختلال بلع یا دیسفاژی معمولاً به علت و نوع دیسفاژی بستگی دارد. بسیاری از موارد دیسفاژی را می توان با مدیریت دقیق بهبود بخشید، اما درمان همیشه ممکن نیست.
درمانهای دیسفاژی یا اختلال بلع عبارتند از:
درمان اختلال بلع در یاشام گفتار و زبان درمانی برای کمک به افراد برای بازیابی بلع با تمرین‌ها و تکنیک‌های خاص مانند
تغییر قوام غذا و مایعات برای ایمن‌تر کردن آنها برای قورت دادن، سایر اشکال تغذیه، تغذیه لوله‌ای از طریق بینی یا جراحی معده برای گشاد کردن مری، با کشش.
علل دیسفاژی
دیسفاژی معمولاً به دلیل بیماری دیگری ایجاد می شود، مانند: شرایطی که بر سیستم عصبی تأثیر می گذارد، مانند سکته مغزی، ضربه به سر، مولتیپل اسکلروزیس یا سرطان زوال عقل – مانند سرطان دهان یا سرطان مری، بیماری ریفلاکس معده- مری. GORD) –
جایی که اسید معده به مری نشت می کند، کودکان همچنین ممکن است در نتیجه یک ناتوانی رشدی یا یادگیری، مانند فلج مغزی، دچار دیزفاژی شوند.
عوارض دیسفاژی
گاهی اوقات دیسفاژی می تواند منجر به مشکلات بیشتر شود. یکی از رایج‌ترین مشکلات سرفه یا خفگی است، زمانی که غذا به سمت «اشتباه» رفته و راه هوایی شما را مسدود میکند. این می تواند منجر به عفونت قفسه سینه، مانند ذات الریه آسپیراسیون شود که نیاز به درمان فوری پزشکی دارد. ذات الریه و آسپیراسیون می تواند پس از استنشاق تصادفی چیزی مانند یک تکه کوچک غذا ایجاد شود.
علائم هشدار دهنده پنومونی آسپیراسیون عبارتند از:
صدای خیس و بغض در حین غذا خوردن یا آشامیدن، سرفه در هنگام خوردن یا آشامیدن
مشکل در تنفس
تنفس ممکن است سریع و سطحی باشد اگر شما یا فردی که از او مراقبت می کنید، تشخیص داده شد که به دیسفاژی مبتلا شده اید و این علائم را دارید، فوراً با تیم درمانی خود تماس بگیرید.
دیسفاژی ممکن است به این معنی باشد که به دلیل ترس از خفگی از خوردن و آشامیدن اجتناب می کنید، که می تواند منجر به سوء تغذیه و کم آبی بدن شود. دیسفاژی همچنین می تواند بر کیفیت زندگی شما تأثیر بگذارد زیرا ممکن است از لذت بردن از وعده های غذایی و مناسبت های اجتماعی جلوگیری کند.
اختلال بلع در کودکان
اگر کودکان مبتلا به دیسفاژی طولانی مدت به اندازه کافی غذا نخورند، ممکن است مواد مغذی ضروری مورد نیاز برای رشد جسمی و ذهنی را دریافت نکنند. کودکانی دارای مشکل، زمان غذا خوردن استرس دارند که منجر به مشکلات رفتاری می شود.
درمان دیسفاژی (اختلال بلع)
اکثر مشکلات بلع قابل مدیریت هستند، اگرچه درمان شما به نوع دیسفاژی شما بستگی دارد. درمان بستگی به این دارد که مشکل بلع شما در دهان یا گلو (دیسفاژی اوروفارنکس) یا در مری (دیسفاژی مری) باشد. در درمان یا مدیریت، علت دیسفاژی رادر نظر میگیریم.
در برخی موارد، درمان علت زمینه‌ای، مانند سرطان دهان یا سرطان مری، میتواند به رفع مشکلات بلع کمک کند. دیسفاژی ممکن است توسط گروهی از متخصصان مدیریت شود که ممکن است شامل یک گفتار درمانگر و زبان (گفتار درمانی)، یک متخصص تغذیه و احتمالاً یک جراح باشد.
درمان اختلال بلع اوروفارنکس
درمان دیسفاژی یا اختلال بلع اوروفارنکس در صورتی که ناشی از شرایطی باشد که سیستم عصبی را تحت تاثیر قرار می دهد، مشکل است. زیرا این مشکلات معمولاً با استفاده از دارو یا جراحی قابل اصلاح نیستند.
گفتار درمانگران برای کار با افرادی که در خوردن یا بلع مشکل دارند آموزش دیده است. گفتار درمانها از طیف وسیعی از تکنیکها استفاده می کنند که می توانند برای مشکل خاص شما طراحی شوند، مانند آموزش تمرینات بلعیدن.
تغییرات رژیم غذایی
ممکن است برای اطمینان از دریافت یک رژیم غذایی سالم و متعادل، به یک متخصص تغذیه ارجاع داده شوید تا در مورد تغییرات در رژیم غذایی راهنمایی کند.
یک گفتار درمانی می تواند به شما توصیه هایی در مورد غذاهای نرم و مایعات غلیظی بدهد که ممکن است قورت دادن آنها برای شما آسان باشد.
آنها همچنین ممکن است سعی کنند اطمینان حاصل کنند که شما در زمان صرف غذا از حمایت مورد نیاز خود برخوردار هستید.
لوله‌های تغذیه
از لوله‌های تغذیه می‌توان در زمانی که توانایی بلعیدن خود را بازیابی می‌کنید، برای تأمین غذا استفاده کرد. از این لوله ها در موارد شدید دیسفاژی که شما را در معرض خطر سوءتغذیه و کم آبی قرار می دهد، نیز استفاده می گردد.
یک لوله تغذیه همچنین میتواند مصرف داروهایی را که ممکن است برای سایر شرایط به آن نیاز داشته باشید، آسانتر کند.
دو نوع لوله تغذیه وجود دارد:
الف- لوله بینی معده در اختلال بلع تیوبی که از بینی شما عبور می کند و به معده شما می رود.
ب- لوله گاستروستومی آندوسکوپی از راه پوست (PEG) یک لوله مستقیماً در معده شما کاشته می شود. لوله های بینی معده برای استفاده کوتاه مدت طراحی شده اند.
تیوب باید بعد از حدود یک ماه تعویض شود و به سوراخ بینی دیگر تعویض شود. لوله های PEG برای استفاده طولانی مدت طراحی شده اند و قبل از نیاز به تعویض چندین ماه دوام می آورند. اکثر افراد مبتلا به دیسفاژی ترجیح می دهند از لوله PEG استفاده کنند زیرا می تواند زیر لباس پنهان شود.
با این حال، آنها در مقایسه با لوله های بینی معده، خطر بیشتر و عوارض جزئی، مانند عفونت پوستی یا انسداد لوله دارند. دو عارضه عمده لوله های PEG عفونت و خونریزی داخلی است. می توانید مزایا و معایب هر دو نوع لوله تغذیه را با تیم درمان خود در میان بگذارید.
درمانهای دیسفاژی مری
در دیسفاژی مری مشکلات بلع به دلیل مشکلات مری است. بسته به علت، ممکن است دیسفاژی مری با دارو درمان شود. به عنوان مثال، مهارکننده های پمپ پروتون (PPIs) که برای درمان سوء هاضمه استفاده می شوند ممکن است علائم ناشی از باریک شدن یا زخم شدن مری را بهبود بخشند.
بوتاکس
گاهی اوقات می تواند برای درمان آشالازی استفاده شود، وضعیتی که در آن ماهیچه های مری بیش از حد سفت می شوند و اجازه نمی دهند غذا و مایعات وارد معده شوند.
بوتاکس می تواند برای فلج کردن ماهیچه های سفت شده که از رسیدن غذا به معده جلوگیری می کند استفاده شود. با این حال، اثرات تنها برای حدود 6 ماه باقی می ماند.
جراحی
سایر موارد دیسفاژی مری معمولاً با جراحی قابل درمان است.
اتساع آندوسکوپی
اتساع آندوسکوپی به طور گسترده ای برای درمان دیسفاژی ناشی از انسداد استفاده می شود.
همچنین می‌توان از آن برای بهبود مری در صورت زخم استفاده کرد. اتساع آندوسکوپی در طی معاینه داخلی مری با استفاده از آندوسکوپی انجام می شود. یک آندوسکوپ (لوله ای نازک با یک نور و یک دوربین در یک انتها) از گلو عبور می کند و به مری شما منتقل می شود و تصاویر داخل بدن شما به صفحه تلویزیون منتقل می شود. با استفاده از تصویر به عنوان راهنما، یک بالون کوچک یا یک بوژی (ابزار پزشکی نازک و انعطاف پذیر) از قسمت باریک مری عبور داده می شود تا آن را باز کند. از بالون استفاده می شود، قبل از تخلیه و خارج شدن از مری، به تدریج باد می شود تا مری گشاد شود.
ممکن است قبل از عمل به شما یک آرام بخش خفیف داده شود تا آرامش داشته باشید.
یک خطر کوچک وجود دارد که این روش باعث پارگی یا سوراخ شدن مری شما شود. قرار دادن استنت اگر سرطان مری دارید که قابل برداشتن نیست، در این حالت معمولاً توصیه میشود به جای اتساع آندوسکوپی، استنت قرار دهید. و این خطر به این دلیل است که اگر سرطان دارید، در صورت کشیده شدن مری، خطر سوراخ شدن مری شما بیشتر است.
یک استنت (معمولاً یک لوله توری فلزی) در حین آندوسکوپی یا تحت اشعه ایکس به مری شما وارد می شود. سپس استنت به تدریج منبسط می شود تا مسیری به اندازه کافی وسیع ایجاد کند که اجازه عبور غذا را بدهد. برای باز نگه داشتن استنت بدون انسداد، باید رژیم غذایی خاصی را دنبال کنید.
درمان نوزادان مبتلا به دیسفاژی
اگر کودک شما با مشکل در بلع (دیسفاژی مادرزادی) به دنیا بیاید، درمان آنها به علت آن بستگی دارد.
فلج مغزی و اختلال بلع
یک متخصص گفتار و زبان (گفتاردرمانی) به کودک شما نحوه بلعیدن، تنظیم نوع غذایی که می خورد و نحوه استفاده از لوله های تغذیه را آموزش می دهد.
شکاف کام و لب و اختلال بلع
این شکاف معمولا با جراحی درمان می شود.
باریک شدن مری
ممکن است با نوعی جراحی به نام گشاد شدن مری درمان شود.
همکاران ما در مرکز آموزش و توانبخشی اختلالات یادگیری یاشا و مرکز جامع گفتار درمانی و کاردرمانی تبریز یاشام در خدمت شما هستند تا با آخرین و مدرنترین تجهیزات توانبخشی و تراپیستهای مجرب و بهترین گفتار درمانهای شهر تبریز مشکل جویدن و بلع شما را برطرف نمایند.
اختلالات تغذیه و بلع کودکان
اختلالات تغذیه و بلع کودکان یکی از مشکلات رایج است. اختلالات تغذیه و بلع می تواند منجر به مشکلات سلامتی، یادگیری و اجتماعی شود. اگر کودک مشکلات مکیدن، خوردن با قاشق، جویدن یا نوشیدن از فنجان داشته یاشد می گوییم که کودک مشکلات و اختلالات تغذیه دارد.
دیسفاژی نام دیگر اختلالات بلع است ، مشکلاتی در انتقال غذا یا مایعات از دهان، گلو یا مری به معده است. این اختلالات اغلب مربوط به سایر شرایط پزشکی است، اما ممکن است بدون علت شناخته شده نیز رخ دهد. آسیب شناسان گفتار زبان به کودکان در مشکلات تغذیه و بلع کمک می کنند.
درباره اختلالات تغذیه و بلع کودکان
به نحوه غذا خوردن خود فکر کنید. ابتدا باید غذا یا نوشیدنی را به دهان برسانید. می توانید از چنگال، قاشق، نی، فنجان یا دستان خود استفاده کنید. سپس باید دهان خود را باز کنید و غذا را وارد کنید. لب های خود را می بندید تا غذا در دهان بماند. سپس غذا را می جوید یا مایع را حرکت می دهید تا برای بلعیدن آماده شوید. نوزادان از بدو تولد با مکیدن غذا می خورند. همانطور که رشد می کنند، یاد می گیرند که چگونه غذاهای جامد بخورند و از یک فنجان بنوشند.
علائم اختلالات تغذیه و بلع کودکان
کودک شما ممکن است مشکل تغذیه یا بلع داشته باشد اگر:
در هنگام تغذیه کمر خود را قوس دهد یا سفت کند، گریه یا سر و صدا هنگام شیر دادن، هنگام تغذیه به خواب برود، در شیردهی مشکل دارد، هنگام خوردن و آشامیدن دچار مشکل تنفسی می شوند، از خوردن یا نوشیدن امتناع کند، فقط بافت های خاصی مانند غذای نرم یا غذای ترد بخورد، برای خوردن زمان زیادی صرف کند، نگه داشتن غذا در دهان، در جویدن مشکل دارند، سرفه یا نفخ در طول وعده های غذایی، زیاد آب دهان می ریزند یا مایعی از دهان یا بینی آنها خارج می شود
در طول وعده های غذایی احساس گرفتگی کند، در حین یا بعد از غذا صدایی بغض، خشن یا نفس گیر داشته باشد، تف کردن یا پرت کردن زیاد، افزایش وزن یا رشد ندارند. هر کودکی همه علائمی را که در اینجا ذکر شده است ندارد. کودک شما ممکن است چند نشانه یا بسیاری از آنها را نشان دهد.
خطرات اختلالات بلع
کم آبی یا تغذیه نامناسب، غذا یا مایعی که وارد راه هوایی می شود، آسپیراسیون نامیده می شود. پنومونی یا سایر عفونت های ریه؛
داشتن احساسات منفی در مورد غذا خوردن آنها ممکن است از خوردن اجتناب کنند یا آن را با درد، ناامیدی یا خجالت مرتبط کنند.
علل اختلالات تغذیه و بلع کودکان
دلایل احتمالی زیادی برای مشکلات تغذیه و بلع وجود دارد، از جمله:
اختلالات سیستم عصبی، مانند فلج مغزی یا مننژیت، رفلاکس یا سایر مشکلات معده، نارس بودن یا وزن کم هنگام تولد، بیماری قلبی، شکاف لب یا کام، مشکلات تنفسی، مانند آسم یا سایر بیماری ها، اوتیسم، مشکلات سر و گردن، ضعف عضلانی در صورت و گردن، داروهایی که باعث خواب آلودگی یا عدم گرسنگی آنها می شود.
مسائل حسی و مشکلات رفتاری
آزمایش برای اختلالات تغذیه و بلع کودکان
اگر فکر می کنید فرزندتان مشکلی در تغذیه یا بلع دارد با پزشک خود صحبت کنید. پزشک شما می تواند فرزند شما را از نظر مشکلات پزشکی آزمایش کند و رشد و وزن او را بررسی کند. یک گفتار درمان که در زمینه تغذیه و بلع آموزش دیده است، می تواند نحوه خوردن و آشامیدن کودک شما را بررسی کند.
گفتار درمان مراحل زیر را برای بررسی اختلالات بلع انجام خواهد داد:
درباره تاریخچه پزشکی، رشد و مشکلات فرزندتان سوال می پرسد، مراقب باشید که فرزندتان چگونه دهان و زبان خود را حرکت می دهد، مراقب غذا خوردن کودک خود باشید تا ببینید چگونه غذا را می جود، قورت می دهد و می نوشد، مراقب رفتار کودک خود در هنگام غذا باشید، در صورت نیاز آزمایشات خاصی را انجام دهید تا هنگام بررسی توسط گفتار درمان تا حد امکان سوالات را بدانید.