کم شنوایی و تاثیر آن بر گفتار و زبان فرد

کم شنوایی چیست؟ تاثیر آن بر گفتار و زبان فرد چگونه است؟

فرد کم شنوا یا دارای آسیب شنوایی فردی است که به صورت خفیف یا شدید ظرفیت شنوایی خود را از دست داده است

بسته به شدت کم شنوایی،از ابزارهایی همچون سمعک یا کاشت حلزون و در موارد شدیدتر از سایر حواس مثل حس بینایی استفاده میکند.

گفتار درمان ابتدا با توجه به مولفه های زیر به تربیت شنیداری آنها می پردازد.

گفتار درمانی به طیف وسیعی از افراد دارای مشکلات گفتاری کمک می کند.

علل بوجود آورنده ی کم شنوایی:

-قبل از تولد: (ناسازگاری  RH،اثرات پرتوگذاری،دیابت مادرزادی و…)

-حین تولد: (زایمان بریچ،زایمان با فورسپس،هایپوکسی و…)

-پس از تولد: (سرخک،آبله مرغان،اتوتوکسیتی و…)

انواع کم شنوایی:

-انتقالی:بعلت مشکلاتی در گوش خارجی و گوش میانی

-حسی-عصبی:بعلت مشکلاتی در گوش داخلی

-مرکزی:مشکل در سیستم مرکزی(قشر،ساقه مغز،مسیرهای بالا رونده ی شنوایی)

-آمیخته:ترکیب کم شنوایی انتقالی و حسی-عصبی

*علل دیگری همچون کم شنوایی ناشی از نویز،تمارض یا بزرگ نمایی ناشی از فرار از مسئولیت ها یا تکالیف مثل سربازی

کم شنوایی انتقالی:

صداهای گفتاری نرم و مناسب باقی می مانند،هنگامی که صد اهای گفتاری نرم و مناسب باقی می ماند،بلندی صدا و تمیز گفتار  مناسب است،به طور خاص یا فرکانس های پایین یا همه فرکانس ها به طور یکسان دچار آسیب می شوند.

کم شنوایی حسی-عصبی:

بلندی صدا نامناسب،وزوز گوش،خراب گویی، صداهای زمینه گوش دادن را برای فرد سخت ترمی کند .

مشکلات ارتباطی

سه دلیل عمده در کم شنوایی موجب اختلال در ارتباط میشود:

۱-نشنیدن صداهای گفتار آهسته و افت حساسیت

۲-اشکال در شنیدن حروف بی صدا و یا افت در فرکانسهای زیر:

افرادی که دارای افت در فرکانس های زیر هستند،در شنیدن و فهم حروفی مثل /ت/،/س/،و/ش/ مشکل دارند.

در این حالت تشخیص بین کلماتی مثل«سیر»و«پیر» سخت میشود.

۳-اشکال در درک گفتار در محیط های شلوغ و پر سر و صدا :

بعضی از افرادیکه در محیط های آرام مشکلی ندارند،ناگهان در محیط های پر سرو صدا با مشکل روبه رو میشوند و این به دلیل پوشیده شدن صداهای گفتاری توسط سرو صدا و نهایتا شنیده نشدن گفتار است.

یک فرد با شنوایی طبیعی براحتی صدای گفتار از صدای پس زمینه تشخیص میدهد در حالی که تشخیص صداهای گفتار از سرو صدای محیط برای فرد کم شنوا مشکل می باشد.

اثرات آن بر درک و بیان زبان

تقریبا بر همه ی سطوح گفتار و زبان و شناخت تاثیر میگذارد.

بسته به شدت کم شنوایی شدت آسیب متفاوت است که شامل : واجشناسی/مورفولوژی/معنا شناسی/نحو/پراگماتیک/شناخت می شود.

اثرات کم شنوایی بر گفتار و زبان به عوامل زیر بستگی دارد:

*میزان ضایعه شنیداری

*نوع ضایعه شنیداری

*ثبات ضایعه شنیداری

*زمان شروع ضایعه شنیداری

*وجود یا عدم وجود اختلالات همراه

کم شنوایی مادرزادی

-هر چه سطح شنوایی بهتر باشد رشد یا اکتساب گفتار نیز بهتر خواهد بود.

-در کودکان مبتلا به ضایعه خفیف تا متوسط،اختلال تولیدی کمتری وجود دارد.

-به کودک مبتلا به ضایعه شنیداری شدید تا عمیق میتوان گفتار آموخت ولی در مقایسه با کودکی که شنوایی طبیعی دارد از انحراف قابل ملاحظه ای برخوردار است.

کم شنوایی اکتسابی

-هر چه  شدیدتر باشد اختلال در گفتار نیز بیشتر است.

-با افزایش شدت

تولید گفتار،کیفیت صداو ریتم گفتار به ترتیب دچار اختلال میشود.

-هر چه مدت ابتلا به ضایعه طولانی تر باشد میزان اختلال گفتاری نیز شدیدتر است.

-در نوع شدید تا عمیق ناگهانی،ایجاد اختلال در گفتار به صورت ناگهانی نیست بلکه به صورت تدریجی صورت میگیرد.

ویژگی های زبانی

۱-  سرعت  انتقال از مرحله ی پیش زبانی به کاربرد زبان به صورت معمول در کودکان دارای آسیب شنوایی کمتر است واین کودکان دوره ی طولانی تری از ارتباط غیر کلامی را قبل از شروع تک کلمات نشان می دهند.

۲-کاربرد خود انگیخته ی کلمات در کودکان کم شنوا کمتر است.

۳-رفتارهای غیر کلامی مثل استفاده از حالات چهره و ژسچر در این کودکان بیشتر است.

۴-در سنین بالاتر کودکان کم شنوا بیشتر از دستورات استفاده میکنند اما کودکان طبیعی از اظهارات استفاده ی زیادی میکنند.

۵-کاهش گنجینه ی واژگانی

۶-کاهش طول جملات

۷-استفاده ی بیش از حد از الگوهای گرامری خاص و کلیشه ای

۸-استفاده از جملات با پیچیدگی گرامری کمتر

۹- به هم ریختن نظم و توالی معمول جملات

۱۰-فقدان دانش مربوط به مولفه های ارتباطی مثل تغییر موضوع مکالمه،رعایت نوبت در مکالمه و شروع گفتگو،همچنین کاهش اهداف ارتباطی مثلا استفاده بیشتر از کفتار با هدف در خواست کردن(پراگماتیک)

۱۱-کاهش وضوح گفتار(در صورت استفاده از گفتار)

۱۲-اختلال در کیفیت صدا:در این کودکان به جهت عدم هماهنگی لازم بین تنفس و گفتار و تغییرات بسامد پایه و همچنین عدم هماهنگی لازم در خروج هوای بازدمی و تغییرات سرعت و شدت گفتار،کیفیت  صدا به هم میریزد .

۱۳-علاوه بر تغییر در کمیت واژگان،این کودکان بیشتر کلمات رایج روزمره را می آموزند و کلمات مترادف ،متضاد و یا کلمات دارای چند معنی به سختی شکل میگیرد.