حافظه شنیداری:
در زیربخش ارزیابی حافظه شنیداری توانایی نگه داری لغات ویا سطوح بالاترگفتار(جمله یاجملات)در حافظه شنیداری بررسی میشود
ارزیابی دقت شنیداری قبل از حافظه میتواند کمک کننده باشد.
حافظه و دقت بینایی همراه با حافظه و دقت شنیداری در رشد شناختی کودک تاثیر فراوانی دارد.
این زیر بخش شامل دو قسمت است.
برای ارزیابی قسمت های پیچیده ترمی باید ارزیاب از شناخت کودک در زمینه برخی از اجزاء دستوری اطمینان داشته باشد.
باید توجه داشت که ارزیابی حافظه شنیداری در دوزمینه متفاوت یعنی با
A – استفاده از تصاویر و
B-بدون استفاده از تصاویر وبصورت حرکتی می تواند انجام شود.
A-1)ارزیابی حافظه شنیداری با استفاده ازتصاویر:
مواد آزمون-۱۶
تصویر از زمینه های مختلف
نحوه اجرا-
ارزیاب تصاویربدون زمینه را در نوبت های مختلف وجداگانه ودرسریهای۳تایی،۴تایی،۵تایی روی میز میچیند
در هریک از نوبت هاودر ارتباط باهرسری ابتدا نام یک تصویررا برای کودک می گوید
کودک می باید بعد از شنیدن نام تصویرها،تصویر یا تصاویرمربوطه را به ارزیاب بدهد.
در هر سری نام بردن تصاویرتوسط ارزیابآنقدر اضافه می شود تا تعداد تصاویر نام برده شده توسط اوبا تعدادتصاویر چیده شده روی میز برابرشود.
ارزیاب می تواند در آخرین مرحله از نام بردن تصاویردر هر سری از سوال منفی استفاده کند.
به عبارت دیگر در کنار نام بردن تصاویری که چیده شده از تصویری نام ببرد که جزءآن تعدادتصاویر چیده شده نیست.
پس از آنکه مشخص شد کودک توانایی نگهداری همان تعداد از تصاویر در هر سری را داراست(برای مثال توانایی نگهداری سه تصویر از سه تصویر چیده شده را داراست)
ارزیابی حافظه شنیداری در سری بعد (مثلا سری چهارتایی) و نام بردن یک تصویر شروع شده و به تدریج به تعداد تصاویر نام برده شده توسط ارزیاب افزوده میشود.
میتوان ارزیابی حافظه شنیداری را تا سری پنج تایی انجام داد و سپس مجددا ارزیابی را از سری سه تایی شروع کرده و این بار فاصله کودک از میز تصاویر را تغییر داد.
میتوان پس از ارزیابی حافظه شنیداری کودک در هر سری به جای ارزیابی در سطح یا سری بالاتر فاصله کودک را تا تصاویر افزایش داد.
برای مثال اگر کودک کنار میز ایستاده و با شنیدن نام تصاویر بلافاصله آنها را در اختیار درمانگر قرار میدهد
بار دیگر این بار فاصله کودک را از میز تغییر داده و ارزیابی را تکرار میکنیم.
تغییر فاصله در ارزیابی حافظه شنیداری:
قبل از ارزیابی تعداد تصاویر بیشتر، میتوان همان تعداد تصاویر را هنگامی که کودک در فاصله یک متری،۵/۱ متری، ۲ متری و۵/۲ متری قرار میگیرد انجام داد و بعد به سری بعدی که تصاویر بیشتری چیده خواهند شد، رفت.
بدین ترتیب کودک میباید کلمات مربوط را مدت زمان بیشتری در حافظه شنیداری خود نگهدارد.
ارزیابی حافظه شنیداری با تصاویر
ارزیابی حافظه شنیداری با استفاده از تصاویر میتواند به این صورت انجام گیرد
ابتدا در هر نوبت و در ارتباط با هر سری (سه تایی، چهارتایی و پنج تایی) از تصاویر تنها یک تصویر نام برده شود
بلافاصله ارزیابی در سری بعدی انجام شود .
مجددا به سری اول (سه تایی) برگشته و دو تصویر از هر کدام سری ها نام برده شود و …
تا اینکه در هر سری تعداد تصاویر نام برده شده با تعداد تصاویر چیده شده در هر سری یکسان شود و بعد فاکتور فاصله(با مدت زمان نگهداری کلمات در حافظه شنیداری) را در ارزیابی وارد ساخت.
* کارت های مورد استفاده در این قسمت از ارزیابی میباید در حیطه شناخت کلامی (واژگانی) کودک باشد هرچند که در واژگان بیانی کودک نیست.
* در ارزیابی حافظه شنیداری با استفاده از تصاویر باید دقت داشت:
اولا: کودک به گفتار آزمونگر متمرکز باشد. برای این منظور آزمونگر وکودک باید ارتباط چهره به چهره داشته باشند.
دوما: قبل و بعد از بیان ر کلمه و جمله و یا در بین هر دو یا چند کلمه (جمله ،عبارت) سکوت وجود داشته باشد،تا از وارد شدن عوامل مزاحم به حافظه و ذهن کودک جلوگیری بعمل آید.
A-2) ارزیابی حافظه شنیداری با استفاده از کارتهای مربوط به فعالیتهای مختلف:
مواد آزمون-
۱۲تصویر که فعالیت خاصی را نشان میدهد.(Action Pictures)
نحوه اجرا-
همچون ارزیابی حافظه شنیداری با استفاده از تصاویر، ارزیاب در نوبت های مختلف و جداگانه تصاویر را در سری های سه تایی، چهار تایی، پنج تایی روی میز قرارمیدهد.
در هر نوبت در ارتباط با هر سری(مثلا سه تایی) ابتدا یک تصویر را توصیف میکند( مثلا آقا غذا میخورد).
بعد دو تصویر را توصیف میکند(مثلا آقا غذا میخورد، پسر گریه میکند)
بعد سه تصویر را توصیف میکند.
در هر نوبت ذکر شده کودک باید تصویر یا تصاویر توصیف شده را به ارزیاب بدهد.
مراحل و سایر ویژگی های انجام آزمون همچون ارزیابی حافظه شنیداری با استفاده از تصاویر میباشد.
B-1) ارزیابی حافظه شنیداری با استفاده از دستورهای حرکتی:
مواد آزمون-وسیله ای چون کتاب، لیوان، ماشین بزرگ، مداد، پاک کن …
نحوه اجرا حافظه شنیداری
ارزیاب در نوبت های مختلف و جداگانه به کودک دستورات یک قسمتی، دوقسمتی، سه قسمتی و چهارقسمتی را میدهد.
دستورات میتواند تک کلمه ای یا یک جمله کامل باشد که از ساده به پیچیده تغییر میکند.
مثال دستورات تک کلمه ای بشین، پاشو،بخند، بیا،برو که در نوبت های مختلف در ترکیبات یک قسمتی، دو قسمتی،سه قسمتی و چهارقسمتی به کودک ارائه خواهند شد.
از هر نمونه سه مورد به کودک ارائه خواهد شد.
مثال دستورات با استفاده از جملات ساده مثلا “در را ببند” ، “توپ را بده” ، “دستت را بر بالا” ، “مهره را توی لیوان بینداز” ، “عروسک بزرگ را بده به من”.
درجملات ساده حداقل یک یاقید مورد استفاده قرارگرفته است که حتما یکسان وثابت نیست،
دستورات دراین تست می تواند هریک به تنهایی ویا درآن واحد دو یا سه دستور به طور همزمان به کودک ارائه شود.
از هر نمونه یک دستوری، دو دستوری، سه مورد به کودک ارائه خواهد شد،
مثال دستورات با استفاده از جملات پیچیده:
توپ را بگذار کنار عروسک بزرگ.
ماشین آبی را توی جعبه بگذار.
لیوان کنار کتاب را روی جعبه بگار.
دستورات این قسمت نیز میتواند هر یک به تنهایی و یا در آن واحد دو یا سه دستور به طور همزمان به کودک ارائه شود.
در این قسمت نیز از هر نمونه تک دستوری و دو دستوری… سه مورد به کودک ارائه خواهد شد.
درک دستورات پیچیده دو قید و یا دو صفت و یا درک جمله بکار رفته اند.
دستورات با استفاده از جملات ساده و پیچیده میتوانند جداگانه و یا در ترکیب با یکدیگر به کودک ارائه شوند.
ارزیابی حافظه شنیداری در قسمت های ارائه دستورات تک کلمه ای،جملات ساده و جملات پیچیده حداقل۳-۴ نمونه دستور به کودک ارائه شود.
دستورات همراه با پاسخ کودک در برگه ارزیابی ثبت خواهند شد.
حافظه شنیداری یکی از معیارهای مهم در سنجش تحصیلی کودکان می باشد.