درمان زبان محور آفازی (LOT) چیست؟ و چگونه استفاده می شود؟
این روش یکی از راههای درمانی است که براساس مدل زبان تک بعدی طراحی شده است.
درمان زبان محور آفازی Language Oriented Treatment (LOT)
سعی می کند حداکثر استقلال و عملکرد را از فرد مبتلا بگیرد.
این رویکرد یک رویکرد روان-زبان شناختی ست .
بیمار را قادر می سازد تا یک سیستم پردازش زبان رادر حداکثرسطح عملکردش به کار گیرد.
در دهه ۱۹۵۰ شکل گرفت که بیشتر روی افراد پس از سکته کار می شد.
در این رویکرد پیشرفت بیمار باافزایش پیچیدگی محتوای درمان قابل سنجش است.
منطق این رویکرد بر این است که در آفازی پایه و اساس دانش زبانی ا زبین نمی رود.
بلکه دیگر نمی توان به طور خودکار ودر سطح ناخودآگاه به این دانش دست یابد.
در رویکرد زبان محور محتوای زبانی در درمان مهم است.
تقسیم بندی زبان در رویکرد درمان زبان محور آفازی
رویکرد زبان محور، زبان را به ۵ قسمت می کند که با هم همپوشانی ندارند:
پردازش شنیداری
پردازش بینایی
بیان شفاهی
بیان نوشتاری
ارتباط باایما واشاره و ارتباط ایماواشاره _کلامی
نکات مهم در روش درمان زبان محور:
اصلی ترین مولفه های مطرح در روش درمان زبان محور
آیتم های محرک ،پاسخ و تقویت مهم است.
درصورت که بیمار تکرار مرضی داشت تکلیف را تغییر دهید.
محرکها وپاسخ ها در درمان در ۱۰ آیتم ارائه می شود
برای پیشرفت سطح پیچیدگی محرکها بیمار باید
70 درصد پاسخ صحیح را در ۲ بخش متوالی از آیتم ها در همان سطح پیچیدگی کسب کند.
در این صورت سطح پیچیدگی تکلیف به سطح بعدی افزایش می یابد.
اگر معیار ۷۰درصد به دست نیامد سطح پیچیدگی تکلیف کاهش می یابد.
به این دلیل سطح ۷۰ درصد انتخاب شده که انعطاف پذیری در پاسخ وجودداشته باشد
و برخی خطاها پذیرفته شوند.
پاسخ صحیح در رویکرد درمان زبان محور آفازی
مستلزم سطح پیچیدگی است
این پاسخ ممکن است در طول زمان تغییرکند.
جلسه درمانی بهتراست با فعالیتی شروع شود که بیمار می تواند به خوبی آن را انجام دهد.
چرا که باعث افزایش انگیزه و کاهش خستگی می شود.
ثبت داده ها در روش درمان زبان محور آفازی
ثبت داده ها در روش زبان محور مهم است.
سطح پیچیدگی محرک، شیوه ارائه، راهنمایی، پاسخ صحیح وپاسخهای اضافه باید ثبت شوند.
پردازش شنیداری در رویکرد زبان محور به دو دسته تقسیم می شود:
–-نقایص پردازش شنیداری:
-آگاهی ازمحرکهای گفتاری وغیرگفتاری
-بازشناسی همان محرکها
-تنظیم گفتار:تشخیص دقت ومعنی دار بودن محرکها
-نقایص درک شنیداری:
عامل مهم درانتخاب واژه در تکالیف به عوامل زیر بستگی دارد.
-بسامد وقوع کلمه
-طبقه دستوری
-مقوله یا دسته معنایی
برای افزایش سطح سختی تکلیف دستکاری متغیرهای پاسخ مهم است.
متغییر های پاسخ به رابطه تصاویرو تعداد گزینه های پاسخ گفته می شود.
از عوامل موثر بر عملکرد بیمار می توان به موارد زیر اشاره کرد.
تکیه در جمله
شیوه ارائه محرک ویدیوئی یا زنده
پردازش بینایی در درمان زبان محور آفازی:
یعنی پردازش اطلاعاتی که بصورت ژستچر، تصویری یا نوشتاری ارائه می شود.
نقایص پردازش بیناییدر درمان زبان محور آفازی:
به مشکلات دریافت بینایی ومشکلات درک خواندن گفته می شود.
ادراک بینایی در درمان زبان محور آفازی:
برای بهبود ادراک بینایی می توان از عوامل زیر استفاده نمود.
– جور کردن موارد کلامی(اعداد،حروف)
-تطابق/بازشناسی بینایی
-دریافت پیام از ژستچر
-بازشناسی هجی کردن
پیداکردن غلطهای موجود در متن
کنترل تنظیم نوشته
درک خواندن
برای بهبود درک خواندن باید از متن استفاده کنیم.
با استفاده از عوامل زیر می توانیم سختی فعالیت را افزایش دهیم.
طول کلی، واژگان، حشو، پیچیدگی گرامر، میزان انسجام، آشنا بودن
خواندن شفاهی و هجی کردن:
باعث بهبود در درک خواندن، بیان شفاهی، درک شنیداری وبیان نوشتاری می شود.
در تکلیف خواندن شفاهی جملات و پاراگراف به صورت همخوانی ویا مستقل خوانده می شوند
این تکلیف منجر به بهبود عملکرد مهارتهای زبانی بیماران آفازی روان و ناروان می شود.
دربیمارانی که خودتنظیمی ضعیف دارند، جملات نوشتاری رمزبندی شده، خواندن با صدای بلند را بهبود می دهد.
در گامههای ابتدایی درمان می توانیم از نامیدن محرکهای تصویری استفاده نماییم
نامیدن محرکهای تصویری آسانتر ازپاسخ به تکلیف تعریف یا تکمیل جمله است.
بیان نوشتاریدر درمان زبان محور آفازی :
برای بهبود بیان نوشتاری باید از حروف و نقاشی ها استفاده نماییم.
دستیابی حرکتی نوشتاری در درمان زبان محور آفازی :
ایجاد الگوهای حرکتی حرف و ترسیم و یادآوری آنها می تواند در بهبود بیان نوشتاری مهم باشد.
مشکلاتی که در بیان نوشتازی مختل مشاهده می شود عبارت است از:
عناصر حرفی نادرست
وضعیت دهی معنایی نادرست
چرخش حروف و عناصر
تکرارحروف و عناصر
تمرینات زیر ارتوگرافی نوشتاری را بهبود می دهد.
هجی کردن نوشتاری
نامیدن نوشتاری شامل نوشتن دیکته وهجی کردن شفاهی
نکته مهمی را که در طراحی این تکالیف باید مد نظر قرار دهیم این است که هجی کردن اسامی آسانتر از افعال، صفات و کلمات دستوری است.
ایما واشاره در درمان زبان محور آفازی
ایما واشاره می تواند یک روش جایگزین ارتباط باشد وبیان کلامی را افزایش دهد.
ایما واشاره به مهارتهای حرکتی و خلاقیت کمتری نیاز دارد وعملکرد بیمار با توانایی تولید ایما واشاره ارتباط دارد.
نکات مهم در آموزش ایما و اشاره
عوامل زیر را باید در طراحی تکالیف برای بهبود ایما و اشاره مد نظر قرار داد.
آموزش پانتومیم بر دریافت وتولید ایما و اشاره اثرات مثبت دارد.
ایما واشاره هدفمند سخت تر ازایما واشاره های غیر هدفمند است.
تصاویر دو بعدی اشیا وافعال عملکرد ایما واشاره را بالا می برد.