توجه تقسیم شده یکی از انواع توجه و تمرکز است که فرد باید در یک لحظه بتواند بیش از یک فعالیت را بطور همزمان انجام بدهد. این نوع از توجه و تمرکز در بسیاری از فعالیتهای زندگی روزمره کارآیی دارد. فردی که در حال دوچرخه سواری است همزمان از بطری آب، آب می نوشد ویا فردی که در حال رانندگی است همزمان با تلفن حرف می زند و یا آب می خورد.
متخصصان گفتار درمانی و کاردرمانی تبریز یاشام آماده ارایه خدمات، ارزیابیها و مشاورات رایگان برای شما هستند برای دریافت مشاوره رایگان با ما تماس بگیرید.
این توانایی سبب می شود که فرد بتواند توجه خود را بین دو یا چند محرک و فعالیت تقسیم نماید. این نوع از توجه نسبت به توجه انتخابی که در آن واحد فرد باید به یک محرک توجه و دقت نماید به سطوح بالاتری از توجه نیاز دارد.
مهارت و کارآیی بالا در توجه و تمرکز اهمیت فراوانی در زندگی روزمره افراد دارد مثلا برای رانندگی ایمن و سالم باید همزمان به جاده، وسیله نقلیه، علایم راهنمایی و رانندگی و موارد دیگر دقت نماییم. یا وقتی به یک سخنرانی گوش می کنیم باید همزمان به سخنران، افراد حاضر، پاورپوینت و غیره توجه نماییم.
برخی ازمشاغل و کارها برای انجام فعالیتهای خود به مهارت بالایی در توجه تقسیم شده نیاز دارند. مثلا اساتید دانشگاه، معلمان، و جراحان باید در حین کار به چندین محرک و فعالیت همزمان باید توجه نمایند.
این نوع از توجه و تمرکز یعنی توجه تقسیم شده با تکرا و تمرین و انجام مکرر برخی فعالیتها تقویت شده و بهتر می شود و یک مهارت قابل یادگیری است.
عوامل موثر بر توجه تقسیم شده:
در سنین خردسالی توجه تقسیم شده در حال رشد و تکامل است و هنوز کامل نشده است. در طول سالها و کاربرد متوالی آن فرد یاد می گیرد که چگونه توجه خود را بین چندین محرک و فعالیت مختلف تقسیم نماید و کارهای خود را به صورت مناسب و درستی انجام بدهد.
توجه تقسیم شده با سطح هوشیاری افراد ارتباط مستقیمی دارد و هرچه سطح هوشیاری افراد بالاتر باشد معمولا توجه تقسیم شده بهتر انجام می گیرد. اضطراب و استرس تاثیر منفی بر توجه تقسیم شده دارد و افزایش آنها سبب کاهش توانایی توجه و تمرکز تقسیم شده می گردد.
اختلالات دارای نقص در توجه تقسیم شده:
اختلال کمبود توجه/بیش‌فعالی ADHD ، اختلال بیش‌فعالی کم‌توجهی ADD ، اختلالات یادگیری ، اختلالات روانی
راههای تقویت توجه تقسیم شده
یکی از راههای افزایش توجه تکرار و تمرین مداوم است. برای افزایش توانایی توجه می توانیم مهارتها و فعالیتها را به مراحل کوچکتر تفسیم بندی نماییم این کار باعث افزایش توانایی در توجه تقسیم شده می گردد.
خود آموزی وشناسایی عوامل ایجاد کننده نقص در توجه تقسیم شده می تواند به بهبود توجه تقسیم شده فرد گردد. استراجتهای منظم و مکرر می تواند سبب کاهش خستگی و بهبود عملکرد در توجه تقسیم شده گردد.
با استفاده از تمرینات ذهنی می توانیم مهارت توجه فرد را بهبود دهیم بازیهایی مانند بازیهای فکری، شطرنج، پازل به مغز یاد آموزش می دهد که بتواند بطور همزمان روی چندین فعالیت و کار تمرکز نماید.
فعالیتهای بدنی به دلیل بهبود گردش خون باعث افزایش هوشیاری و بهبود توجه و تمرکز و تقویت توجه تقسیم شده می گردد. مغز خسته به طور موثری نمی تواند روی چند تکلیف و فعالیت همزمان تمرکز نماید بنابراین استراحت کافی برای تقویت توجه تقسیم شده بسیار ضروری است.
عواملی که باعث پرت شدن حواس می گردد سبب کاهش توجه و تمرکز و توجه می گردد بنابراین محیط باید طوری طراحی شود که عوامل حواس پرتی در محیط کاهش یابد این کار باعث تقویت توجه و تمرکز و افزایش توانایی توجه تقسیم شده فرد می گردد.
فعالیتهای افزاینده و تقویت کننده توجه :
بازیهای فکری مانند دوز، شطرنج و حل پازل، تمرینات حافظه مانند بازیهای حافظه کلامی یا تصویری ، فعالیتهای چند وظیفه‌ای مانند گوش دادن به موسیقی در حین مطالعه یا انجام چند کار در خانه، فعالیتهای بدنی مانند دویدن
شنا یا یوگا
تمرینات منظم سبب افزایش توانایی فرد در توجه می گردد و این تقویت روی مهارتهای مورد نیاز در زندگی روزمره تاثیر مستقیم . مثبت می گذارد. در ادامه تمرینات اضافی برای بهبود توجه تقسیم شده آورده شده است.
شمارش معکوس و تنفس عمیق باعث افزایش تمرکز روی کار و کاهش حواس پرتی می گردد می توانید از این تکنیکها استفاده موثری برای درمان نمایید. استراحت بین انجام کارها باعث افزایش تمرکز و تقویت توجه تقسیم شده می گردد بنابراین بین فعالیتهای خود استراحت هرچند کوتاه بکنید.
با انجام تمرینات منظم می توانید توانایی خود در توجه تقسیم شده را تقویت نمایید. بنابراین برای افزایش توانایی خود در این توانایی بصورت منظم کار کنید و به خودتان فرصت دهید.
بازیهای خانگی برای تقویت توجه تفسیم شده
در ادامه مقاله بازیهای سرگرم کننده قابل اجرا در منزل را برای شما آورده ایم که شما با اجرای آن می توانید مهارتهای توجه و تمرکز تقسیم شده را افزایش دهید.
برای بهبود مهارتهای حل مسئله و تقویت توجه تقسیم شده می توانید از بازیهای فکری مانند بازیهای کارتی، بازیهای رو میزی و پازل استفاده نمایید. بازیهایی که همراه با حرکت هستند مانند پریدن و رقصیدن توانایی توجه و تمرکز و توجه تقسیم شده شما را بهبود دهند.
موسیقی درمانی و بازیهایی موسیقیایی مانند نواختن ساز، رقصیدن و آوازخواندن می تواند توجه تقسیم شده و مهارتهای توجهی شنیداری را بهبود دهند.
بازیهای خاص برای بهبود مهارتهای توجه تقسیم شده
بازی “گوش کن و حرکت کن”
شما دستورات شنیداری را به کودک ارایه می دهید و او باید دستورات شما را با گوش کردن دقیق اجرا نماید. مانند دستت را بالا ببر، به سمت چپ بپیچ، یک قدم به جلو بردار و دستورات مشابه دیگر.
بازی “پازل”
هماهنگی دست و چشم، توجه و مهارتهای حل مسئله با استفاده از پازلها و بازی با پازل بهبود می یابند. می توانید از پازلهای متناسب با سن کودک برای تقویت مهارتهای حل مسئله، هماهنگی دست و چشم و تقویت توجه تقسیم شده استفاده نمایید.
بازی با توپ
با استفاده از توپهای مختلف که وزن، اندازه، بافت متلف دارند با کودک خود بازی کنیدتا مهارتهای توجه تقسیم شده، هماهنگی دست و چشم و مهارتهای حرکتی خود را بهبود دهید. برای اینکار می توانید از توپ پلاستیکی، فومی، توپ بسکتبال، فوتبال، تنیس و غیره استفاده نمایید.
بازی با موسیقی
مهارتهای شنیداری، توجه شنیداری، هماهنگی های حرکتی شنیداری با بازیهای موسیقی تقویت میگردد. از موسیقیهای کلاسیک، پاپ و کودکان برای اینکار استفاده کنید.
برای اینکه بازیها بیشترین تاثیر را در تقویت توجه و تمرکز و توجه تقسیم شده داشته باشد باید به سن و تواناییهای کودک دقت کنیم و بازیها را بطور منظم اجرا نماییم تا بیشترین تاثیر را روی توجه تقسیم شده داشته باشیم.
نکات مهم در انجام بازیهایی تقویت کننده توجه تقسیم شده
در انجام بازیهای تقویت کننده توجه برای کودکان خردسال بازیها را طوری طراحی کنید که حداکثر در 10 الی 15 دقیقه قابلیت انجام داشته باشد چون کودکان نمی توانند توجه خود را به مدت طولانی یکپارچه نگه دارند.برای حفط انگیزه بازی کودکان، بازیها را کوتاه و سرگرم کننده نگه دارید زیرا اگر کودکان از بازی لذت نبرند همکاری نخواهند کرد و توجه تقسیم شده آنها تقویت نخواهد شد.
برای حفظ و تقویت انگیزه کودکان از تشویق و تحسین استفاده نمایید اینکار باعث ایجاد احساس موفقیت در کودک شده و انگیزه اش را برای ادامه کار افزایش خواهد داد. برای دانستن بازیهای بیشتر به پادکست ما گوش دهید.